23 grudnia 2016 | Zbigniew Kaszlej

Stanisław Dzieniszewski

Wspomnienia

Z rękopisu przepisał Zbigniew Kaszlej Do niniejszej edycji przygotowali i przypisami opatrzyli: Wojciech Batura i Zbigniew Kaszlej

Augustów, 2010 r.

Urodziłem się 6 kwietnia 1924 r. w Turówce, przedmieściu Augustowa. Jesienią tego roku przeszliśmy do nowo wybudowanego domu do Augustowa przy ul. Borki. Po ukończeniu siedmiu lat, we wrześniu 1931 r. zacząłem uczęszczać do szkoły powszechnej, która w tym roku została ukończona. Szkoła nosiła imię Józefa Piłsudskiego – Marszałka Polski. Istnieje do dnia dzisiejszego, tylko zmieniła nazwę[1]. ZOBACZ CAŁY ARTYKUŁ

21 grudnia 2016 | Zbigniew Kaszlej

Uroczystość podsumowująca warsztaty „Trauma i Duma” w II LO Augustowie

Publikujemy tekst Narodowego Centrum Kultury na temat uroczystego zakończenia pilotażu programu „Trauma i Duma” w II Liceum Ogólnokształcącym w Augustowie im. Polonii i Polaków na Świecie (18.12.2016 r.)
Prezentacją przygotowanych prac zakończyły się w Augustowie warsztaty „Trauma i Duma”. Podczas niedzielnej uroczystości w II Liceum Ogólnokształcącym z udziałem władz miejskich i szkolnych, oraz przedstawicieli prowadzącego ten program Narodowego Centrum Kultury, zaprezentowano powstałe w listopadzie i grudniu reportaże radiowe i telewizyjne oraz przedstawienie teatralne czerpiące z historii regionu, szukające inspiracji w tym jak wydarzenia historyczne, ale i historia codzienności, odbiły się w pamięci rodzin młodych uczestników tych zajęć.
Augustowskie II Liceum Ogólnokształcące im. Polonii i Polaków na Świecie zostało wytypowano i zaproszone przez inicjujące ten program Narodowe Centrum Kultury do przeprowadzenia pilotażowej edycji kilkutygodniowych warsztatów archiwizacyjnych, radiowych, filmowych i teatralnych dla uczniów, warsztatów mających nauczyć młodzież nie tylko podstawowych umiejętności z tych dziedzin pod opieką mistrzów, ale także otworzyć jej oczy na wartość historii lokalnej, historii rodzinnej, wartość przeszłości której świadkami bywają najbliżsi.
Przemawiający na początku uroczystości dr Mateusz Werner, zastępca dyrektora NCK i inicjator programu, podkreślił pilotażowy, a więc w dużej mierze eksperymentalny charakter pierwszej augustowskiej edycji „Traumy i Dumy”, a także ogromne wsparcie jakie program znalazł z dyrektorce szkoły Barbarze Koronkiewicz oraz tutejszej nauczycielce historii Danucie Kaszlej. W oparciu o sukces i doświadczenia edycji augustowskiej program ma być kierowany do szkół w całej Polsce a wytworzone tu materiały służyć mają jako materiały instruktażowe dla kolejnych ekip realizujących wypracowaną tu formułę. ZOBACZ CAŁY ARTYKUŁ

19 grudnia 2016 | Zbigniew Kaszlej

Pożegnaliśmy śp. Czesława Korenkiewicza

Na starym bargłowskim cmentarzu 16 grudnia 2016 r. spoczęły doczesne szczątki śp. kpt. Czesława Korenkiewicza ps. „Piętaszek”. Wcześniej miała miejsce w kościele Podwyższenia Krzyża Świętego w Bargłowie Kościelnym msza święta koncelebrowana, której przewodniczył biskup pomocniczy diecezji ełckiej Romuald Kamiński.
Śp. Czesław Korenkiewicz, jako prezes augustowskiego koła ŚZŻAK, był jednym ze współzałożycieli w 2006 r. Klubu Historycznego im. Armii Krajowej w Augustowie, do końca pełnił funkcję wiceprezesa Klubu. Uczestniczył w klubowych przedsięwzięciach. Zamieszczona galeria zdjęć prezentuje kilka sesji Klubu oraz innych uroczystości, m.in. opłatków wigilijnych, lipcowych świąt akowskich, w których śp. Pan Czesław uczestniczył, bądź je współorganizował.
Prezentujemy także oryginalny dokument sporządzony przez Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Augustowie potwierdzający fakt ujawnienia Czesława Korenkiewicza w kwietniu 1947 r. w ramach ustawy z dnia 22 lutego 1947 r. o amnestii.
Cześć jego pamięci!

[Not a valid template]

Fotografie pochodzą z archiwum Klubu Historycznego im. Armii Krajowej w Augustowie

15 grudnia 2016 | Danuta Kaszlej

Narodowe Centrum Kultury w II LO w Augustowie

W najbliższą niedzielę, 18 grudnia br. o godz. 17.00, Narodowe Centrum Kultury zaprasza na podsumowanie pilotażu programu „Trauma i Duma”.
Będziemy mieli przyjemność gościć Dyrekcję i reprezentację NCK oraz wybitnych twórców i historyków prowadzących warsztaty z uczniami II Liceum Ogólnokształcące w Augustowie im. Polonii i Polaków na Świecie
A przede wszystkim zobaczymy zdolną młodzież w twórczym działaniu opartym na historii Augustowszczyzny – już teraz gratulujemy Im podjęcia tego wyzwania.

NCK rozesłało do mediów następującą informację o augustowskim pilotażu:

Dobiegają końca warsztaty „Trauma i Duma” organizowane w Augustowie przez Narodowe Centrum Kultury. W listopadzie i grudniu młodzież spędzała weekendy na zajęciach archiwizacyjnych, radiowych, filmowych i teatralnych w augustowskim II Liceum Ogólnokształcącym. W niedzielę 18 grudnia (o godzinie 17:00 w auli II L.O.) odbędzie się uroczyste zakończenie połączone z prezentacją filmów i przedstawienia teatralnego (o dość niestandardowej formie) przygotowanych przez uczestników zajęć.

Celem warsztatów było odkrycie przez młodych augustowian bolesnych bądź bohaterskich wydarzeń w historii swojej małej ojczyzny, odpowiednie udokumentowanie ich i przedstawienie publiczności w postaci reportażu radiowego, filmu czy przedstawienia teatralnego. Młodzież nabywa cennych umiejętności a przy okazji powstanie wartościowy dokument dotyczący dziejów regionu. Celem dalekosiężnym jest zaś uwrażliwienie młodych ludzi i odbiorców ich dzieła na wartość historii lokalnej, lokalnej świadomości i przywiązania do swojej ziemi i społeczności.

Przewodnikami uczestników programu po arkanach archiwistyki, sztuki radiowej, telewizyjnej i teatralnej byli wybitni specjaliści z tych dziedzin.
Augustów, jako miasto o bogatej choć dramatycznej historii a także prężnie działający ośrodek jej badania i upowszechniania wybrany został jako miejsce pierwszej, pilotażowej edycji tego nowego programu. W oparciu o augustowskie doświadczenia i sukces edycji pilotażowej program ten będzie w przyszłym roku kierowany do szkół w całej Polsce.

Podczas pierwszego spotkania, 8 listopada, dr. Mateusz Werner, Zastępca Dyrektora ds. Badań i Strategii Kultury NCK i autor koncepcji programu „Trauma i Duma”, przedstawił zebranym uczestnikom warsztatów podstawowe założenia przedsięwzięcia. W spotkaniu uczestniczył też p. Krzysztof Kur z Narodowego Centrum Kultury który tę pilotażową edycję programu stworzył i koordynował. Przedstawiciele NCK będą też obecni podczas uroczystości finałowej w niedzielę 18 grudnia.

Organizacja tak dużego przedsięwzięcia wymaga oczywiście zaangażowania lokalnego koordynatora. W tej kluczowej roli wystąpiła p. Danuta Kaszlej z II L.O., Prezes Klubu Historycznego im. Armii Krajowej w Augustowie. Na inauguracyjnym spotkaniu przedstawiła ona półtoragodzinny wykład o historii Augustowszczyzny w latach 1939-1954 ubogacony zdjęciami, materiałem filmowym oraz wynikami badań własnych autorki.

Warsztaty archiwizacyjne poprowadzili specjaliści z Ośrodka Karta – Alicja Wancerz-Gluza (znana już uczniom II L.O. jako koordynator programu „Historia Bliska” w który młodzi augustowanie zwyciężali aż czterokrotnie). Dominik Czapigo przybliżył tajniki, ale także etyczne uwarunkowania związane z pozyskiwaniem informacji od żyjących świadków historii. Małgorzata Pankowska-Dowgiało, szefująca archiwum fotograficznemu Karty, wtajemniczała uczestników w zabezpieczanie i korzystanie ze zdjęć.

Warsztaty radiowo-telewizyjne poprowadziła ekipa pod przewodnictwem znanego reżysera Macieja Drygasa, wykładowcy Łódzkiej Szkoły Filmowej (autora m.in. znanego filmu „Usłyszcie mój krzyk”). On i towarzyszący mu dźwiękowiec Andrzej Brzoska, operator Andrzej Musiał, i montażysta Przemysław Chruścielewski uczyli młodzież jak do nagrań, filmu i montażu wykorzystać dostępne młodzieży środki – smartfony, dyktafony czy laptopy.

Warsztaty teatralne poprowadziła teatrolog Anna Rochowska (związana z teatrem TRWarszawa) wraz z towarzyszącym jej aktorem Jakubem Snochowskim. Powstający pod ich opieką performance oparty będzie na pamiętnikach ś.p. Wiktorii Malinowskiej, zmarłej w tym roku augustowskiej Sybiraczki oraz na wspomnieniach rodzinnych trzynaściorga uczestników warsztatów teatralnych.

Narodowe Centrum Kultury, środa 14 grudnia 2016

14 grudnia 2016 | Danuta Kaszlej

Zmarł Czesław Korenkiewicz, ps. „Piętaszek”

Z głębokim żalem zawiadamiamy,
że 13 grudnia 2016 r.
w wieku 94 lat
odszedł na wieczną wartę

żołnierz Obwodu Augustów Armii Krajowej i Armii Krajowej Obywateli, Suwalsko-Augustowskiego Obwodu Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość,
prezes augustowskiego koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej,
współzałożyciel i wiceprezes Klubu Historycznego im. Armii Krajowej w Augustowie.

Przysięgę akowską złożył w 1941 r. i pozostał jej wierny do końca, służąc całe życie idei Polski Niepodległej. Zaszczytem było z Nim współpracować.

Cześć Jego pamięci, niech spoczywa w Panu…

Uroczystości pogrzebowe odbędą sie 16 grudnia 2016 r. o godz. 10.00
w kościele Podwyższenia Krzyża Świętego w Bargłowie Kościelnym.

kpt. KORENKIEWICZ CZESŁAW

ps. „Piętaszek”, urodzony 2 czerwca 1922 r. w Netcie, pow. Augustów, syn Władysława i Weroniki z d. Smoleńska. Ukończył szkołę podstawową w Netcie Pierwszej w 1937 r., następnie uczył się w Technikum Mechanicznym w Suwałkach. W 1939 r. naukę przerwała wojna.
Członek ZWZ-AK – placówka „Góra” w Netcie od 11 listopada 1941 r. Przysięgę złożył przed por. Antonim Obiedzińskim ps. „Górny”, jego dowódcą kompanii był por. Feliks Michałowski ps. „Leśny”.
Od października 1943 r. był słuchaczem konspiracyjnego Kursu Młodych Dowódców (Szkoła Podoficerska), po jego ukończeniu 11 listopada 1943 r. mianowany przez płk. Władysława Liniarskiego, ps. „Mścisław” do stopnia starszego strzelca. Łącznik siatki konspiracyjnej.
Ujawnił swoją konspiracyjną działalność 12 kwietnia 1947 r. w PUBP w Augustowie w ramach ustawy o amnestii.
Po ujawnieniu był przesłuchiwany i torturowany przez UB, nakłaniany do współpracy – nie wydał nikogo.
Od 7 sierpnia 1994 r. był Prezesem Koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Augustowie.
Jednym z głównych celów swojej działalności kombatanckiej Pan Czesław Korenkiewicz uczynił utrwalenie dla potomności etosu Armii Krajowej. Dzięki jego wielkiemu zaangażowaniu powstały na terenie Powiatu Augustowskiego: pomniki poświęcone żołnierzom Armii Krajowej (m.in. w Nowince, przed kościołem Matki Boskiej Częstochowskiej w Augustowie, na cmentarzu parafialnym w Augustowie), tablice w kościołach (m.in. w Bargłowie Kościelnym, Kościele Matki Boskiej Częstochowskiej w Augustowie).
Jako Prezes Koła ŚZŻAK włączył się w starania, by ocalić miejsce kaźni i prawdopodobnie też pochówku polskich patriotów, uświęcone ich krwią – augustowską siedzibę NKWD i PUBP, tzw. „Domu Turka”. W imieniu Koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Augustowie wraz z Klubem Historycznym im. Armii Krajowej w Augustowie oraz ze Związkiem Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej, Związkiem Sybiraków Oddział w Augustowie wystąpił do Podlaskiego Konserwatora Zabytków o wpisanie „Domu Turka” w Rejestr Zabytków Nieruchomych. Kilkuletnia batalia tych środowisk zakończyła się sukcesem – 1 kwietnia 2011 r. „Dom Turka” został wpisany przez Podlaskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w rejestr zabytków województwa podlaskiego.

W 2006 r. Pan Czesław Korenkiewicz był jednym z założycieli Klubu Historycznego im. Armii Krajowej w Augustowie i przez dziesięć lat był Wiceprezesem Zarządu Klubu.

Kpt. Czesław Korenkiewicz był odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem „Pro Memoria”, Medalem „Pro Patria”, Odznaką Weterana Walk o Niepodległość, Krzyżem Walki o Niepodległość, Kombatanckim Krzyżem Zasługi, Złotym Medalem Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej, Honorową Nagrodą „Swiadek Historii”, Medalem za zasługi dla ŚŻŻAK.

Biogram opracował Zbigniew Kaszlej

Fotografie z wręczenia Honorowej Nagrody „Świadek Historii” na sesji Klubu Historycznego im. Armii Krajowej w Augustowie 12 listopada 2013 r.

fot. Jerzy Lech

Więcej:
Nagroda „Świadek Historii” dla kpt. Czesława Korenkiewicza, ps. Piętaszek

13 grudnia 2016 | Danuta Kaszlej

35 lat temu Polacy obudzili się w innej rzeczywistości…..

PamiętajMy o Ofiarach stanu wojennego, o złamanej nadziei, przetrąconych życiorysach, straconym czasie i o nierozliczeniu odpowiedzialnych.
Zapalona świeca w oknie o 19.30 to znak pamięci o tych, którzy z powodu represji w czasie „grudniowej nocy” nie doczekali wolnej Polski.

26 listopada 2016 | Zbigniew Kaszlej

Ścieżkami archeologii, czyli dlaczego Indiana Jones nie był archeologiem…

W auli II Liceum Ogólnokształcącego w Augustowie im. Polonii i Polaków na Świecie 24 października 2016 r. miała miejsce kolejna sesja Klubu Historycznego im. Armii Krajowej w Augustowie podczas której Łukasz Faszcza wygłosił referat „Dlaczego Indiana Jones nie został archeologiem”.
Naukę, jaką jest archeologia, Łukasz Faszcza przedstawił jako ściśle powiązaną z historią, historią sztuki, antropologią, etnologią, paleobotaniką, paleozoologią, geologią.
Na przykładzie własnego uczestnictwa w wykopaliskach pozostałości osady na Świętej Górze w okolicach Staświł, w powiecie giżyckim, omówił jak wygląda typowe stanowisko archeologiczne, jak prowadzone są badania.
ZOBACZ CAŁY ARTYKUŁ

17 listopada 2016 | Zbigniew Kaszlej

Zmarła Alicja Maciejowska (1929 – 2016)

W wieku 87 lat zmarła Alicja Maciejowska, dziennikarka, reportażystka, dokumentalistka i osobowość Polskiego Radia. Laureatka wielu nagród radiowych, w tym Złotego Mikrofonu.
Internowana w stanie wojennym i na prawie osiem lat pozbawiona prawa wykonywania zawodu, brała udział w redagowaniu pisma „Solidarność Radia i TV”, tam też zamieszczała pierwsze komunikaty z działalności Komitetu Poszukiwań Mieszkańców Suwalszczyzny Zaginionych w Lipcu 1945 r.
Grupa ludzi, tworząca od 1987 r. wraz z Alicją Maciejowską komitet, wykonała pionierską, olbrzymią pracę dokumentującą sowiecką zbrodnię na Polakach w lipcu 1945 r. – Obławę Augustowską. Zebrany materiał zaprezentowała w reportażach radiowych oraz w wydanej w 2010 r. książce „Przerwane życiorysy – Obława Augustowska, lipiec 1945 r.”

W 2007 r. zaprosiliśmy Alicję Maciejowską, wraz z wszystkimi członkami Komitetu Poszukiwań Mieszkańców Suwalszczyzny Zaginionych w Lipcu 1945 r., na sesję Klubu Historycznego im. Armii Krajowej poświęconą Obławie Augustowskiej. Zamieszczamy zdjęcia autorstwa Jerzego Lecha z tego spotkania.

[Not a valid template]

17 listopada 2016 | Zbigniew Kaszlej

„Trauma i Duma” – program Narodowego Centrum Kultury realizowany w Augustowie

Narodowe Centrum Kultury zaprosiło uczniów II Liceum Ogólnokształcącego w Augustowie im. Polonii i Polaków na Świecie do realizacji pilotażu ogólnopolskiego programu „Trauma i Duma”.
Realizację pilotażu rozpoczęliśmy 8 listopada 2016 r. spotkaniem z dr. Mateuszem Wernerem – Wicedyrektorem Narodowego Centrum Kultury, który przedstawił ideę programu oraz z Krzysztofem Kurem – koordynatorem przedsięwzięcia.

„Historię ziemi augustowskiej w latach 1939 – 1954 w pigułce” przedstawiła uczestnikom pilotażu Danuta Kaszlej – Prezes Klubu Historycznego im. Armii Krajowej w Augustowie, historyk i jednocześnie lokalny koordynator programu. Zdjęcia, materiał filmowy, poezja M. Jonkajtysa i wyniki własnych badań pozwoliły zarysować najważniejsze okresy w dziejach Augustowszczyzny poprzez losy rodzin z tego terenu, m.in. rodziny Chilmonów ze Strękowizny.

12 i 13 listopada 2016 r. uczestnicy pilotażu uczestniczyli w warsztatach prowadzonych przez pracowników Ośrodka KARTA. Od 30 lat „KARTA” organizuje wiele różnorodnych przedsięwzięć historycznych, których wymienienie nie jest możliwe – poznać ich skalę można poprzez: www.karta.org.pl . Działalność Ośrodka KARTA ma także wymierną wartość dla Augustowa, bowiem w zasobach źródłowych znajdują się materiały związane z naszą ziemią.
Wśród prowadzących warsztaty archiwizacyjne była Alicja Wancerz – Gluza, Wiceprezes Ośrodka, koordynująca Projekt „Historia Bliska” w którym uczniowie II Liceum Ogólnokształcącego w Augustowie im. Polonii i Polaków na Świecie czterokrotnie zdobywali najwyższe laury. Dominik Czapigo odpowiadający za dział „Historii Mówionej” wskazywał, jak trzeba i czego nie wolno przy nagrywaniu wywiadu biograficznego. Małgorzata Pankowska – Dowgiało, zawiadująca w KARCIE jednym z większych w Polsce archiwum fotografii uczyła, jak traktować, analizować i wykorzystywać ten rodzaj źródeł.

W najbliższą sobotę i niedzielę warsztaty radiowo – filmowe prowadzić będzie utytułowany reżyser, wykładowca Łódzkiej Szkoły Filmowej Maciej Drygas, dokumentalista, autor kultowego już filmu o Ryszardzie Siwcu „Usłyszcie mój krzyk”. Młodzież w arkana nagrywania, nagłaśniania i montażu wprowadzać będą też wybitni specjaliści: Andrzej Brzoska, Andrzej Musiał i Przemysław Chruścielewski.

W kolejny weekend warsztaty teatralne prowadzić będzie teatrolog i pedagog teatru Anna Rochowska, związana z Teatrem Rozmaitości w Warszawie wraz z aktorem Jakubem Snochowskim.

Materiały wypracowane w czasie kolenych sobotnio-niedzielnych warsztatów zostaną zaprezentowane na podsumowaniu pilotażu: 18 grudnia 2016 r. w II Liceum Ogólnokształcącym w Augustowie. Zapraszamy już dziś – proszę rezerwować termin.

Trzymamy kciuki za uczniów i osoby prowadzące tą niezwykłą przygodę z naszą regionalną historią w tle.
Jakie powody do dumy bądź traumy znajdą i zaprezentują uczestnicy warsztatów? Przekonamy się oglądając nagrane przez nich materiały oraz przygotowane formy teatralne.
Jedno jest pewne już dziś – młodzież zyska wiedzę i cenne umiejętności. A uczą się od najlepszych.
Cieszymy się, że Narodowe Centrum Kultury wypatrzyło nasz klub i zwróciło się z tą propozycją. O organizację pilotażu dba Towarzystwo Przyjaciół II Liceum Ogólnokształcącego w Augustowie, szkoły niezawodnej w działaniach łączących historię z kreatywnością. Powodzenia.

Zbigniew Kaszlej

[Not a valid template]
fot. Krzysztof Słomka (At Work) na zlecenie NCK

11 listopada 2016 | Zbigniew Kaszlej

W magicznym świecie ślubnych monideł…

W dniu 9 listopada 2016 r. na spotkanie do świetlicy wiejskiej w Krasnoborkach zaprosił nas Grzegorz Łapszys i mieszkańcy Krasnoborek.
Zaproszenie było intrygujące, bowiem i temat: „Monidło – Wspomnień czar” i motto: …powróćmy jak za dawnych lat…, i fotografia, na której rozpoznać można mieszkańca Sztabina, pana Stefana Sadowskiego wraz z żoną, od razu wytwarzało klimat i zapowiadało aurę wspomnieniowego spotkania.

Tak też i rzeczywiście było.
Świetlica wiejska w Krasnoborkach, na ten wieczór zamieniła się w normalną krasnoborską izbę mieszkalną, gdzie stał stary kredens, pełen naczyń i sprzętów, radio, patefon, dużo smakołyków na stołach.
Palący się w kominku ogień i rozwieszone na ścianach obrazy, w tym wypadku ślubne portrety, tylko dodawały powagi spotkaniu, na które licznie przybyli mieszkańcy Krasnoborek, Krasnegoboru, Sztabina i okolic.

Spotkanie rozpoczął i w klimat wieczoru wprowadził Szymon Jaworowski wykonując kilka nastrojowych utworów.
Grzegorz Łapszys – spiritus movens spotkania, po przywitaniu przybliżył znaczenie słowa „monidło”, opowiedział także o kulisach zorganizowania tej wyjątkowej wystawy, dziękując współpracownikom za jej przygotowanie, m.in. obecnemu na sali Stefanowi Sadowskiemu, któremu zebrani odśpiewali życzenia dwustu lat życia.

Następnie obejrzeliśmy film krótkometrażowy Antoniego Krauze „Monidło” z 1969 r., nakręcony na podstawie opowiadania Jana Himilsbacha.

Bożena Klimaszewska, miejscowa malarka i poetka, odczytała dwa wiersze swojego autorstwa, a potem było już wspólne oglądanie kilkudziesięciu ślubnych monideł.
Dodać trzeba, że pięknie prezentowały się osoby, dziś już xxx-letnie, stojące przy swoich ślubnych portretach!

Ze względu na pierwszy atak zimy i trudne warunki pogodowe opuściliśmy to klimatyczne spotkanie dość szybko, lecz myślę, że przy tak pięknie i suto zastawionych stołach mieszkańcy Krasnoborek, w takiej atmosferze, i w otoczeniu historycznych monideł bawili się do białego rana.

Zbigniew Kaszlej

[Not a valid template]