Zwracamy się do rodzin osób, które mogły być pochowane na terenie więzienia w Białymstoku o przekazanie materiału genetycznego w celu ewentualnej identyfikacji Waszych bliskich.
Co należy zrobić, by przekazać materiał do badań DNA? Możecie to Państwo uczynić 25 lutego 2014 r. od godz. 11.00 w II Liceum Ogólnokształcącym w Augustowie im. Polonii i Polaków na Świecie, mieszczącym się przy Alei Kardynała Stefana Wyszyńskiego 1.
Zamieszczamy uzupełnienie wykazu osób podanego we wpisie z 5.01.2014 r., których ciała mogą znajdować się na terenie więzienia w Białymstoku.

ZOBACZ CAŁY ARTYKUŁ

27 stycznia 2014 | Zbigniew Kaszlej
W hołdzie Janowi Borysewiczowi ps. „Krysia”
 

Pojechaliśmy na Litwę, by oddać hołd legendarnemu dowódcy AK na Kresach Janowi Borysewiczowi ps. „Krysia”.
To jeden z najsłynniejszych i najskuteczniejszych dowódców polskiej partyzantki na Nowogródczyźnie. Był synem tej ziemi i już w latach okupacji niemieckiej zyskał opinię wybitnego dowódcy partyzanckiego. Po ponownym wejściu sowietów w lipcu 1944 r.zorganizował tam na nowo polską działalność niepodległościową. Poległ w zasadzce NKWD 21 stycznia 1945 r. pod wsią Kowalki, nieopodal miejscowości Dubicz, dziś na terenie Litwy.
23 stycznia 2014 r. uczestniczyliśmy w uroczystości odsłonięcia pomnika legendarnego dowódcy Zgrupowania „Północ” Okręgu Nowogródzkiego AK por./kpt. Jana Borysewicza „Krysi”, „Mściciela”. Monument stanął w miejscu, gdzie 69 lat temu „Krysia” poległ.
Na zorganizowanie wyprawy mieliśmy tylko dzień.

ZOBACZ CAŁY ARTYKUŁ

 

Dokumenty o Obławie Augustowskiej, przekazane przez Stowarzyszenie Memoriał Prezesowi IPN dr. Łukaszowi Kamińskiemu podczas wizyty w Moskwie 4.04.2012 r., mają ogromną wartość. 

Poniższe dokumenty oraz ich sygnatury opublikował Nikita Pietrow w książce ˝Według scenariusza Stalina: rola organów NKWD – MGB ZSRR w sowietyzacji państw Europy Środkowej i Wschodniej 1945-1953˝ (Moskwa 2011).

Są to szyfrogramy Abakumowa, szefa sowieckiego kontrwywiadu „Smiersz”, raportujące Ludowemu Komisarzowi Spraw Wewnętrznych ZSRS – Berii przebieg likwidacji niepodległościowego podziemia (żołnierzy AK- AKO i osób ich wspierających) w rejonie Puszczy Augustowskiej, sporządzone przez sprawców zbrodni podczas jej realizacji. Tajne raporty z 21 i 24 lipca 1945 r. jednoznacznie dokumentują  odgórnie zaplanowany i  nadzorowany oraz centralnie sterowany charakter sowieckiej zbrodni dokonanej na mieszkańcach dzisiejszej północno – wschodniej Polski w ponad dwa miesiące po zakończeniu II wojny światowej w Europie.

Ich ujawnienie zawdzięczamy rosyjskiemu historykowi, wiceprzewodniczącemu Stowarzyszenia Memoriał Nikicie Pietrowowi.
Stowarzyszenie Memoriał przekazało ich uwierzytelnione kopie Prezesowi IPN.

Tekst rosyjski i polskie tłumaczenie zostało opublikowane na witrynie IPN:ipn.gov.pl/wydzial-prasowy/komunikaty/dokumenty-dotyczace-oblawy-augustowskiej,-uzyskane-przez-prezesa-ipn-dr.-lukasza

Z przykrością stwierdzamy, że tłumaczenie zawiera dwa błędy, które – pomimo zgłoszenia uwag – nie zostały poprawione i jeden z nich był powielany w publikacjach. Jest to tym bardziej przykre, że błąd dotyczy liczby ofiar.

Z tego powodu, zamieszczamy poniżej tłumaczenia dokumentów z oznaczeniem błędów i wskazujemy poprawną wersję.
Zachęcamy do skonfrontowania tłumaczeń szyfrogramów z tekstem rosyjskim pod wyżej podanym linkiem.

Danuta Kaszlej
Zbigniew Kaszlej

[Dokument 1]

Rozszyfrować i niezwłocznie doręczyć

Szyfrem

Do Ludowego Komisarza Spraw Wewnętrznych Związku SRR
towarzysza Ł.P. Berii

Zgodnie z Waszym poleceniem rankiem 20 lipca br. wysłałem samolotem do Treuburga [Olecko] zastępcę naczelnika Głównego Zarządu „Smiersz” generała majora Gorgonowa z grupą doświadczonych funkcjonariuszy kontrwywiadu w celu przeprowadzenia likwidacji bandytów aresztowanych w lasach augustowskich.
Po przybyciu na miejsce generał major Gorgonow wraz z naczelnikiem Zarządu „Smiersz” 3 Frontu Białoruskiego generałem lejtnantem Zieleninem ustalili i donieśli, co następuje:
Wojska 3 Frontu Białoruskiego, wypełniając polecenie Sztabu Generalnego Armii Czerwonej o likwidacji band w lasach augustowskich, od 12 do 19 lipca br. przeczesywały te lasy.
W trakcie operacji wojska frontu zatrzymały mieszkańców miejscowości położonych w lasach augustowskich, w tym starców i kobiety.
W sumie oddziały Armii Czerwonej zatrzymały 7049 ludzi, w tym 1685 Litwinów.
Z tej liczby zatrzymanych w czasie przemieszczania się oddziałów wojskowych po sprawdzeniu wypuszczono 5115 tutejszych mieszkańców, w tym 1171 Litwinów, o których nie zostały zdobyte dane na temat ich uczestnictwie w bandach.
Spośród pozostałych 1934 zatrzymanych:
Ujawniono i aresztowano jako bandytów – 844 ludzi, w tym 252 Litwinów, którzy mieli związek z formacjami bandyckimi na Litwie i dlatego zostali przekazani miejscowym organom NKWD-NKGB Litewskiej SRR, gdzie także jest prowadzona operacja likwidowania formacji bandyckich;
sprawdzanych jest 1090 ludzi, z których 262 to Litwini i z tej przyczyny zostali przekazani organom NKWD-NKGB Litwy.
Zatem liczba aresztowanych na 21 lipca br. wynosi tylko 592 ludzi, a zatrzymanych, którzy są sprawdzani, 828 ludzi.
U aresztowanych bandytów i w kryjówkach wykrytych w lesie skonfiskowano: 11 moździerzy, 31 karabinów maszynowych, 123 pistolety automatyczne, karabiny i pistolety, 456 min i granatów, 23 000 nabojów i 2 radiostacje.
Jeśli uznacie za konieczne przeprowadzenie operacji w tym stanie rzeczy, to likwidację bandytów zamierzamy przeprowadzić w następujący sposób:
1. Wszystkich ujawnionych bandytów, w liczbie 562 [w oryginale: 592 D. i Z. K.] ludzi, zlikwidować. W tym celu zostanie wydzielony zespół operacyjny i batalion wojsk Zarządu „Smiersz” 3 Frontu Białoruskiego, już przez nas sprawdzony w trakcie wielu działań kontrwywiadowczych.
Pracownicy operacyjni i zestaw osobowy batalionu zostaną dokładnie poinstruowani o sposobie likwidacji bandytów.
2. Podczas operacji zostaną podjęte niezbędne kroki w celu zapobieżenia ucieczki któregokolwiek z bandytów. [Pominięty został następujący fragment tekstu znajdujący się w dokumencie: W tym celu, poza dokładnym instruktażem pracowników operacyjnych i żołnierzy batalionu, rejony lasu, gdzie będzie przeprowadzana operacja, zostaną otoczone i zapobiegawczo przeszukane. D. i Z. K.]
3. Odpowiedzialność za przeprowadzenie likwidacji bandytów zostanie nałożona na zastępcę naczelnika Głównego Zarządu „Smiersz” generała majora Gorgonowa i naczelnika Zarządu Kontrwywiadu 3 Frontu Białoruskiego generała lejtnanta Zielenina.
Tow. tow. Gorgonow i Zielenin to dobrzy i doświadczeni czekiści i to zadanie wykonają.
Pozostałych zatrzymanych 828 ludzi zostanie sprawdzonych w okresie pięciu dni i wszyscy ujawnieni bandyci zostaną zlikwidowani w ten sam sposób. O liczbie ujawnionych bandytów z tej grupy zatrzymanych zameldujemy.
Proszę o Wasze polecenia.

Abakumow

21 lipca 1945 roku


Naczelnik Głównego Zarządu Kontrwywiadu „Smiersz”
Generał pułkownik
(Abakumow)
 [Dokument 2]

Rozszyfrować i niezwłocznie doręczyć

Szyfrem

Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych Związku SRR
Do towarzysza Ł.P. Berii

Melduję, że poleciłem zastępcy naczelnika Głównego Zarządu „Smiersz” generałowi majorowi Gorgonowowi i naczelnikowi Zarządu Kontrwywiadu 3 Frontu Białoruskiego generałowi lejtnantowi Zieleninowi, aby osobiście sprawdzili na miejscu broń, amunicję i materiały wybuchowe skonfiskowane podczas prowadzonej przez oddziały Armii Czerwonej operacji likwidowania band w lasach augustowskich.
Dzisiaj tow. tow. Gorgonow i Zielenin zameldowali, że w trakcie operacji wojska 50 Armii 3 Frontu Białoruskiego skonfiskowały następującą broń amunicję i materiały wybuchowe:
Moździerzy – 11, w tym 52 mm – 1, 55 mm – 4 i 120 mm – wszystkie typu niemieckiego;
Karabinów maszynowych – 31, w tym ciężkich karabinów maszynowych – 1, ręcznych typu niemieckiego – 28 i ręcznych typu radzieckiego – 2;
Pistoletów automatycznych – 31, w tym niemieckich – 14, radzieckich – 17;
Karabinów – 89 i 1 obcięty, w tym niemieckich – 28 i 1 obcięty, polskich – 17 i radzieckich – 44;
Pistoletów i rewolwerów – 4, w tym belgijskich – 3, radzieckich – 1;
Min – 204, w tym niemieckich – 34, radzieckich 120 mm – 110 i 80 mm – 60;
Pocisków – 76 mm typu radzieckiego – 66;
Granatów – 134, w tym niemieckich – 71, radzieckich – 63;
Nabojów karabinowych i do automatów – 27 024, w tym niemieckich 7379 i radzieckich 19 645;
Nabojów do PTR [karabinu przeciwpancernego] typu radzieckiego – 250;
Ładunków trotylu typu niemieckiego – 62;
Materiałów wybuchowych produkcji radzieckiej – 78 kg;
Butelek z mieszanką palną (KS) – 50;
Radiostacji niemieckich – 1;
Sznura Bickforda produkcji niemieckiej – 73 metry.
Wymieniona broń, amunicja i materiały wybuchowe zostały skonfiskowane podczas aresztowania bandytów, a także w magazynach i kryjówkach ujawnionych w lesie podczas przeszukiwania miejscowości.
W toku sprawdzania ustalono, że broń typu radzieckiego bandyci zdobyli, zbierając ją na polach bitew.
I tak aresztowany szef bandy S.N. Krupiński pseudonim „Grom”, urodzony w 1906 r. w Augustowie, Polak, pojmany ze swoją bandą liczącą 50 osób, podczas przesłuchania zeznał, że broń i amunicję typu radzieckiego członkowie jego bandy zbierali w lasach augustowskich i w rejonach walk prowadzonych między Armią Czerwoną a wojskami niemieckimi.
Jakiejkolwiek innej zagranicznej, poza niemiecką, polską i radziecką, broni, amunicji i materiałów wybuchowych nie skonfiskowano.
Podczas przeczesywania przez Armię Czerwoną lasów augustowskich wykryto 52 bunkry i 15 betonowych schronów ogniowych, a także 439 ziemianek i schronów podziemnych, które w ocenie dowództwa wojskowego należą do Niemców i zostały zbudowane jeszcze w 1939 roku. Część tych budowli była wykorzystywana przez akowców.
Na polecenie dowództwa wojskowego wszystkie bunkry, betonowe schrony ogniowe, ziemianki i schrony podziemne zostały przez nasze wojska wysadzone.
Specjalnie melduję Wam w kwestii artylerii. Ta okoliczność była sprawdzana dokładnie przez tow. tow. Gorgonowa i Zielenina, w rezultacie ustalono, że w trakcie operacji prowadzonej w lasach augustowskich zarówno oddziały Armii Czerwonej, jak i organy „Smiersz” nie skonfiskowały jakiejkolwiek broni artyleryjskiej.
W związku z tym należy zaznaczyć, że na początku operacji Rada Wojskowa 50 Armii dysponowała niesprawdzonymi danymi wstępnymi o tym, jakoby bandy działające w lasach augustowskich miały na uzbrojeniu artylerię, w ostatnim okresie te dane nie znalazły jednak potwierdzenia. W swoim czasie Rada Wojskowa meldowała o tym dowództwu 3 Frontu Białoruskiego.

Abakumow

24 lipca 1945 roku

 

Latem 2013 r. na terenie dawnego więzienia w Białymstoku przy ul. Kopernika, przeprowadzony został pierwszy etap prac archeologiczno-ekshumacyjnych, w wyniku których odnaleziono zbiorowy grób ze szczątkami co najmniej kilkunastu więźniów okresu stalinowskiego. Dalsze prace zostały wstrzymane z uwagi na konieczność wyburzenia budynku, pod którym najprawdopodobniej znajdują się kolejne szczątki. Podjęcie prac planowane jest na pierwszą połowę 2014 r.

Do przeprowadzenia identyfikacji odnajdywanych ofiar terroru komunistycznego niezbędne jest zgromadzenie możliwie wielu próbek materiału genetycznego pochodzącego od krewnych. Wśród zamordowanych w latach 1944–1956 na terenie białostockiego więzienia znajdowali się żołnierze niepodległościowego podziemia z ziemi augustowsko-suwalskiej. Publikujemy poniżej listę więźniów z naszego terenu straconych na mocy wyroków kary śmierci wydanych przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Białymstoku. Ich ciał nie oddano rodzinom. W przywięziennym ogrodzie zakopywane mogły też być ciała innych ofiar bezpieki, między innymi partyzantów poległych w potyczkach i obławach przeprowadzanych na terenie Augustowszczyzny i Suwalszczyzny.

Zwracamy się do rodzin osób, które mogły być pochowane na terenie więzienia w Białymstoku o przekazanie materiału genetycznego w celu ewentualnej identyfikacji Waszych bliskich.

Co należy zrobić, by przekazać materiał do badań DNA? ZOBACZ CAŁY ARTYKUŁ