Byliśmy 19.07.2020 r. w Gibach na obchodach 75. rocznicy przeprowadzenia przez Sowietów Obławy Augustowskiej.
Na Wzgórzu Krzyży, w miejscu symbolizującym grób ofiar Obławy Augustowskiej, obchodzono 75. rocznicę największej zbrodni dokonanej przez Sowietów na Polakach po II wojnie światowej.
Obchody rozpoczęły się mszą świętą w kościele pw. Św. Anny w Gibach, której przewodniczył i homilię wygłosił Jego Ekscelencja ks. bp. pomocniczy Adrian Galbas, ordynariusz diecezji ełckiej.
Następnie zgromadzeni przemaszerowali pod Krzyż – pomnik Ofiar Obławy Augustowskiej w Gibach, gdzie oddali hołd pomordowanym. W uroczystościach wzięli udział członkowie augustowskiego Koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej: Eugenia Siemiaszko, Edward Maksimowski ps. „Gil”. Wiązankę w imieniu augustowskiego Koła ŚZŻAK i Klubu Historycznego im. Armii Krajowej w Augustowie złożyli Danuta i Zbigniew Kaszlejowie.
Uczestniczyliśmy 12 lipca 2020 r. w Sztabinie w odsłonięciu tablicy upamiętniającej Ofiary Obławy Augustowskiej z lipca 1945 r. z gminy Sztabin.
Uroczystość rozpoczęła się mszą świętą w kościele p.w. Świętego Jakuba Apostoła, w intencji Ofiar Obławy pochodzących z Gminy Sztabin, którą odprawił proboszcz Krzysztof Bronakowski.
Przybyły poczty sztandarowe Ochotniczych Straży Pożarnych z Jaziewa i Sztabina, Szkoły Podstawowej im. Karola Brzostowskiego w Sztabinie i Hufca ZHP w Augustowie. Licznie zebrały się rodziny Ofiar Obławy, obecny był Starosta Augustowski Jarosław Szlaszyński, władze samorządowe gminy z Wójtem Jarosławem Karpiem. Augustowskie Koło Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej reprezentował Prezes Zbigniew Kaszlej, Klub Historyczny im. Armii Krajowej w Augustowie reprezentowała Danuta Kaszlej. Obecna była Jazda Ducha, czyli motocykliści, którzy sztabińską uroczystość wpisali w program VIII Rajdu Śladami Obławy Augustowskiej. Komandorem rajdu jest Leszek Rysak.
Ciąg dalszy uroczystości miał miejsce przed budynkiem Izby Regionalnej Ziemi Sztabińskiej im. Romana Gębicza, na Placu Karola Brzostowskiego, gdzie po przemówieniu Jarosława Szlaszyńskiego harcerze odczytali Apel Poległych.
Tablica z 119 nazwiskami Ofiar z gminy Sztabin powstała z inicjatywy i dzięki wysiłkowi Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Sztabińskiej im. Karola Brzostowskiego, przy wsparciu Starostwa Powiatowego w Augustowie i Urzędu Gminy Sztabin. Odsłonili ją: Małgorzata Ostrowska Prezes Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Sztabińskiej im. Karola Brzostowskiego, Wójt Gminy Sztabin Jarosław Karp oraz przedstawiciel rodzin Ofiar Obławy Augustowskiej – krewny zatrzymanych przez Sowietów i zaginionych w lipcu 1945 r. Bronisława i Juliana Skrodzkich ze wsi Karoliny.
Po poświęceniu tablicy przez księdza proboszcza Krzysztofa Bronakowskiego przybyli oddali hołd Ofiarom sowieckiej zbrodni z lipca 1945 r. składając wiązanki kwiatów. Uroczystość zakończyły rozmowy wśród społeczności, która potrafi tak pięknie kultywować pamięć o swoich przodkach.
Upamiętnienie 119 Ofiar Obławy Augustowskiej z gminy Sztabin powstało staraniem Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Sztabińskiej przy wsparciu merytorycznym państwa Danuty i Zbigniewa Kaszlejów we współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej.
PrezydentAndrzej Duda, podczas wizyty w Augustowie w dniu 7.07.2020 r., złożył wiązankę pod tablicą na „Domu Turka”. Upamiętnia ona Polaków tu katowanych i zamordowanych przez NKWD i UB.
Prezydent Andrzej Duda przed „Domem Turka” w Augustowie
fot. Jakub Szymczuk/KPRP
Prezydent zrobił to przed spotkaniem wyborczym na Rynku Zygmunta Augusta i nie był to zapowiedziany punkt programu wizyty w Augustowie.
Poniżej: fotoreportaż autorstwa Zbigniewa Kaszleja, który – wracając z pracy – zobaczył Prezydenta Rzeczypospolitej, klęczącego przed miejscem kaźni żołnierzy niepodległościowego podziemia.
Smaku sytuacji dodaje fakt, że augustowska siedziba NKWD i PUBP miała być rozebrana i zabudowana galerią handlową, a ocalił ją wpis w rejestr zabytków wywalczony – między innymi – przez autora tych przypadkowo zrobionych zdjęć.
Batalia o zachowanie tzw. „Domu Turka”, jako miejsca tożsamościowego dla mieszkańców regionu, trwała prawie trzy lata. Prowadziły ją wspólnie augustowskie struktury Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, Związku Sybiraków, Związku Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej i Klubu Historycznego im. Armii Krajowej – inicjatora tej akcji.
Zakończył ją dopiero wyrok Najwyższego Sądu Administracyjnego. Uznał on zasadność zachowania tego wyjątkowego obiektu, dokumentującego zbrodnie najpierw sowieckiego, potem polskiego komunistycznego aparatu represji.
Wpis w rejestr zabytków uniemożliwił zrealizowanie pomysłu „handlu na ludzkich szczątkach”, jak to nazywano w mediach. Problem konieczności zachowania miejsc zbrodni komunistycznych, poprzez przykład „Domu Turka”, nabrał wtedy ogólnopolskiego rozgłosu.
Mówi się, że nie ma przypadków – są znaki. Może docenienie tego miejsca przez Prezydenta Rzeczypospolitej jest znakiem? Może czas, by „Dom Turka” przestał niszczeć? Powinien on służyć budowaniu pamięci o patriotyzmie mieszkańców ziemi augustowskiej i represjach, które ich za to dotknęły.
Lista więźniów niemieckich obozów koncentracyjnych, pochodzących z Augustowszczyzny, poszerza się o sześć nowych osób dzięki Ryszardowi Koronkiewiczowi. Publikujemy przesłane przez niego skany kart osobowych mieszkańców: Twardego Rogu, Obuchowizny, Rzepisk i Żarnowa, osadzonych przez Niemców podczas II wojny światowej w obozach koncentracyjnych.
W ten sposób zyskujemy wiedzę o kolejnych mieszkańcach naszej ziemi represjonowanych podczas niemieckiej okupacji. Dziękujemy. ZOBACZ CAŁY ARTYKUŁ
Przed nami 75. rocznica Obławy Augustowskiej. Przyjdź, by upomnieć się o Ofiary największej sowieckiej zbrodni na Polakach po II wojnie światowej.
Więcej informacji o pacyfikacji z lipca 1945 r., wymierzonej w polskich patriotów – mieszkańców ziemi augustowskiej, sejneńskiej, sokólskiej, suwalskiej oraz terenów dzisiejszej Litwy i Białorusi znajdziesz tutaj:
Zapraszamy w niedzielę, 12 lipca 2020 r., w Dniu Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej, do wspólnego wyrażenia w Augustowie naszej pamięci o zamordowanych i poległych.
Modlitwa, pamięć …
W intencji Ofiar Obławy Augustowskiej i Ich Rodzin pomodlimy się w niedzielnej liturgii 12 lipca o godz. 18.00 w Bazylice Mniejszej Najświętszego Serca Jezusowego w Augustowie. Pamięć wyrazimy też składając kwiaty o godz. 17.45 przed tzw. Domem Turka, gdzie w lipcu 1945 r. więziono zatrzymanych oraz w bazylice pod tablicą upamiętniającą Ofiary Obławy Augustowskiej .
(…) musimy zatem wiedzieć policzyć dokładnie zawołać po imieniu opatrzyć na drogę
Po zakończeniu mszy św., przed godz. 19.00, zachęcamy do udziału w IV publicznym odczytaniu nazwisk naszych przodków, zamordowanych przez Sowietów w lipcu 1945 r.: Przywróćmy Im imiona i twarze. Ta idea zawołania każdego po imieniu, jak wyraził to Zbigniew Herbert, zgromadziła – trzy lata temu w centrum naszego miasta, na Rynku Zygmunta Augusta, a w ostatnich dwóch latach w bazylice – bardzo wielu mieszkańców Augustowa i regionu oraz turystów. Imiona i nazwiska Ofiar Obławy Augustowskiej odczytywali wtedy członkowie ich rodzin, osoby z pokolenia jeszcze pamiętającego dramatyczny lipiec 1945 r., w tym AK-owcy, ale i również ludzie młodzi, harcerze, dzieci – bo pamięć trzeba przenieść na następne pokolenia. Na nie spada obowiązek wyjaśnienia zbrodni sprzed 75 lat.
12 lipca br., w 75. rocznicę pacyfikacji, powtórzmy ten nasz augustowski, oddolny apel pomordowanych i poległych w Obławie Augustowskiej. Wyczytamy nazwiska i wyświetlimy te zdjęcia Ofiar, które posiadamy w zbiorach. W augustowskiej bazylice każdy będzie mógł podejść do mikrofonu i odczytać z przygotowanej listy nazwiska ofiar. Znamieniem tego roku jest prośba wynikająca z troski o bezpieczeństwo uczestników: przyjdźcie Państwo w maseczkach. W maseczkach będziemy też odczytywali nazwiska Ofiar.
Koncert w hołdzie Ofiarom Obławy Augustowskiej
Po zakończeniu apelu pamięci, w ramach cieszącego się uznaniem cyklu Camerata Augustoviana, wykładowcy i uczestnicy VIII Warsztatów Wiolonczelowych zapraszają na Wiolonczelowy śpiew pamięci.
Oddajmy wspólnie hołd Ofiarom Obławy Augustowskiej. Zabierzmy ze sobą (zaopatrzoną w maseczki) rodzinę, przyjaciół, znajomych. Niech świadomość konieczności wyjaśnienia zbrodni przejmują młodzi, bo brak podstaw do nadziei, że nastąpi to szybko, a trauma rodzin dotkniętych lipcową obławą wciąż trwa.
Odnalezienie dołów śmierci, zamordowanych 75 lata temu, pozostaje zadaniem koniecznym do wykonania, bo – jak napominał Z. Herbert: ” jesteśmy mimo wszystko stróżami naszych braci (…) musimy zatem wiedzieć policzyć dokładnie zawołać po imieniu opatrzyć na drogę”
Masowa zbrodnia ma indywidualne twarze, więc – Przywróćmy Im twarze i imiona! – w Augustowie, w niedzielę, 12 lipca 2020 r. o godzinie 18.00 Będziesz?
W imieniu organizatorów: Danuta Kaszlej Prezes Klubu Historycznego im. Armii Krajowej w Augustowie.
