W dniu 16.07.2017 r. miały miejsce w Gibach uroczystości poświęcone 72. rocznicy sowieckiej zbrodni. Na początku uroczystości Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP Andrzej Dera wręczył przyznany przez prezydenta RP Andrzeja Dudę Order Krzyża Niepodległości członkom augustowskiego Koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej: Annie Urbanowskiej ps. „Lalka”, Halinie Jankowskiej ps. „Wiewiórka” i Edwardowi Maksimowskiemu ps. „Gil”.
Order Krzyża Niepodległości jest piątym w kolejności polskim państwowym odznaczeniem cywilnym, nadawanym osobom, które w latach 1939–1956, jako ochotnicy lub podejmując się służby ponad wymaganą od nich miarę, położyły zasługi w obronie niepodległości Państwa Polskiego. Gratulujemy serdecznie odznaczonym.
U podnóża gibiańskiej Golgoty odprawiona została uroczysta msza święta, której przewodniczył ks. biskup Romuald Kamiński.
W uroczystościach wzięła udział liczna reprezentacja Augustowa, obecne były poczty sztandarowe kombatantów: augustowskiego Koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, Związku Sybiraków Koło w Augustowie oraz augustowskich szkół: II Liceum Ogólnokształcącego w Augustowie im. Polonii i Polaków na Świecie, Augustowskiego Centrum Edukacyjnego, Zespołu Szkół Technicznych im. gen. I. Prądzyńskiego, Gimnazjum nr 2 im. Sybiraków.
Obecny był Wojciech Walulik – Burmistrz Augustowa, Katarzyna Beata Sturgulewska – wicestarosta Augustowski, delegacja augustowskiego Koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej z prezesem koła Zbigniewem Kaszlejem, reprezentacja Klubu Historycznego im. Armii Krajowej w Augustowie z prezes Danutą Kaszlej.
Po mszy świętej i okolicznościowych przemówieniach pod Krzyżem – na symbolicznym grobie Ofiar Obławy Augustowskiej złożone zostały kwiaty i wieńce.

Jeszcze w ubiegłym roku sztandar ŚZŻAK koło Augustów trzymał śp. Alfons Gorajewski, ps. „Alek” z asystą uczniów II Liceum Ogólnokształcącego w Augustowie im. Polonii i Polaków na Świecie. W tym roku dziękujemy uczniom tej szkoły: Arturowi Bobierowi, Michałowi Krajewskiemu i Damianowi Wiśniewskiemu za godne eksponowanie sztandaru podczas uroczystości.

Danuta i Zbigniew Kaszlejowie

fot. Zbigniew Kaszlej

fot. Bogdan Nowacki

W dniu 14 lipca 2017 r. do Gib na wieczornicę poświęconą bohaterom Obławy Augustowskiej zaprosiła nas społeczność Zespołu Szkół w Gibach i Stowarzyszenie Lokalna Edukacja Społeczna.
Przy pomniku – krzyżu, który od tygodnia jest otoczony już nie tylko kamieniami, lecz lasem dębowych krzyży, miał miejsce wzruszający spektakl słowno – muzyczny w wykonaniu uczniów gibiańskiego zespołu szkół.
Serdecznie gratulujemy uczniom i ich opiekunom występu, który mimo niesprzyjającej pogody zgromadził całkiem liczne audytorium i wywołał wśród słuchaczy wzruszenie.
[Not a valid template]
fot. Zbigniew Kaszlej

W centrum przestrzeni miejskiej Augustowa, na Rynku Zygmunta Augusta, 12 lipca 2017 r. o godzinie 19.00 rozpoczął się happening pod hasłem Przywróćmy Im imiona i twarze .
Prowadzący spotkanie Dariusz Sosiński odczytał tekst obrazujący dramat mieszkańców naszej ziemi, którzy w lipcu 1945 r. padli ofiarą potężnej sowieckiej obławy na żołnierzy Armii Krajowej i poakowskiej konspiracji.

transmisja na żywo: „Przywróćmy Im imiona i twarze”

Istotą wydarzenia było przywołanie z imienia i nazwiska wszystkich znanych nam dziś ofiar obławy, by masowej zbrodni nadać indywidualną twarz ofiar. Każdy z uczestniczących w wydarzeniu mógł wziąć plakietkę z imieniem i nazwiskiem ofiary obławy, odczytać je na głos i zamocować na specjalnie przygotowanej „ścianie pamięci”. Plakietki z nazwiskami ofiar w kolorze białym i czerwonym utworzyły barwy narodowe.

Wzruszała kolejka oczekujących na nazwanie po imieniu ofiar; wzruszały poszukiwania przez rodziny plakietek z nazwiskami swoich bliskich na tworzącej się biało-czerwonej tablicy.
Głosy dziecięce i głosy ludzi dojrzałych, mieszkańców Augustowa i osób przyjezdnych złożyły się na ten oddolny apel pamięci. Nie było słuchaczy – byli uczestnicy.

Wyczytywaniu imion i nazwisk Ofiar Obławy Augustowskiej towarzyszyła muzyka w wykonaniu 50. wiolonczelistów – uczestników V Warsztatów Wiolonczelowych, pochodzących z różnych miejsc w Polsce. Ich koncert w hołdzie Ofiarom Obławy Augustowskiej po zakończeniu publicznego odczytywania nazwisk ofiar był ucztą muzyczną. Zagrany na zakończenie polonez Wojciecha Kilara z filmu „Pan Tadeusz” wywołał wśród publiczności prawdziwą owację.

Uczestnicy augustowskich obchodów otrzymali broszurę Obława Augustowska. Pamiętam autorstwa Danuty i Zbigniewa Kaszlejów, której druk sfinansował Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.

Organizatorzy Dnia Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej to: Klub Historyczny im. Armii Krajowej w Augustowie, Augustowskie Placówki Kultury, Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz Nadleśnictwo Augustów.

Danuta i Zbigniew Kaszlejowie

[Not a valid template]
fot. Wojciech Kaszlej

Oto kolejne punkty w programie obchodów Dnia Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej
(Augustów, 12 lipca 2017 r.)

godz. 16.00: Obława Augustowska – stan wiedzy po 72. latach – referat Danuty i Zbigniewa Kaszlejów w MDK w Augustowie
W augustowskim Miejskim Domu Kultury zrelacjonowaliśmy „Co wiemy i czego nie wiemy o Obławie Augustowskiej?”. Ułożyło się tak ciekawie, że klamrą spinającą spotkanie stały się wspomnienia o Ofiarach lipcowej obławy Ich rodzin i sąsiadów. Na początku były to relacje utrwalone przez Jacka Petryckiego w 1988 r. w filmie „A może o tym nie można mówić?”, którego fragment odtworzyliśmy, na końcu – wspomnienia obecnych na sali. Wypowiedzi Władysława Rukścińskiego i Waldemara Rusiłowskiego o zamordowanych w Obławie Augustowskiej były ciekawym uzupełnieniem referatu.
Transmisja na żywo: Referat „Co wiemy i czego nie wiemy o Obławie Augustowskiej po 72. latach

godz. 17.45: Złożenie kwiatów
Przed „Domem Turka” modlitwę w intencji osób zamordowanych oraz więzionych w siedzibie NKWD i PUBP odprawił ksiądz Wojciech Jabłoński, proboszcz w Bazylice Mniejszej NSJ w Augustowie. Danuta Kaszlej przypomniała zebranym dzieje tego miejsca kaźni żołnierzy niepodległościowego podziemia, w którym też w lipcu 1945 r. przetrzymywano ujętych w Obławie Augustowskiej. Wieńce i wiązanki kwiatów złożyli: Wojciech Walulik – Burmistrz Augustowa, Mirosław Karolczuk – Zastępca Burmistrza, Jarosław Szlaszyński – Starosta Augustowski, Katarzyna Beata Sturgulewska – Wicestarosta, Zbigniew Kaszlej – Prezes augustowskiego Koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej wraz z Haliną Jankowską, Danuta Kaszlej – Prezes Klubu Historycznego im. Armii Krajowej w Augustowie oraz reprezentacja motocyklistów z V Rajdu Śladami Obławy Augustowskiej.
Wieńce i kwiaty złożyliśmy także pod tablicą pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej w Bazylice Mniejszej NSJ w Augustowie. Przy składaniu wiązanki od augustowskiego koła ŚZŻAK asystowały: Anna Urbanowska i Marianna Zambrzycka.

godz 18.00: Msza święta w intencji Ofiar Obławy Augustowskiej i Ich rodzin w Bazylice NSJ w Augustowie.

Mszy świętej koncelebrowanej przewodniczył oraz homilię wygłosił ksiądz proboszcz Wojciech Jabłoński. Cieszyła liczna obecność rodzin Ofiar Obławy Augustowskiej. Młodzież z Klubu Historycznego im. Armii Krajowej w Augustowie rozdawała broszurę, którą przygotowaliśmy specjalnie na ten dzień.
Uczestnicy mszy świętej udali się po niej na Rynek Zygmunta Augusta… Cdn.
Danuta i Zbigniew Kaszlejowie

fot. Wojciech Kaszlej

Portal dzieje. pl: Mieszkańcy Augustowa pamiętają o ofiarach Obławy

Informacja o obchodach w Augustowie Dnia Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej TVP Białystok

Decyzją Sejmu RP 12 lipca jest od 2015 r. Dniem Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej.
Szukam informacji w mediach o obchodach i ze smutkiem stwierdzam, że – poza bogatym programem dnia w Augustowie – tylko:
W Białymstoku kwiaty pod pomnikiem Armii Krajowej złożył wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski, dyrektor IPN w Białymstoku dr hab. Piotr Kardela, kombatanci, służby mundurowe.

I tyle obchodów….

Kancelaria Prezydenta RP przypomniała o tym dniu zdjęciem i wpisem o umieszczeniu w roku ubiegłym Obławy Augustowskiej wśród epitafiów na Grobie Nieznanego Żołnierza. Serwis PAP informował szeroko o augustowskich obchodach. Temat istniał w mediach społecznościowych.

To piękne, że mieszkańcy Augustowszczyzny liczną obecnością pokazali, że pamięć o sowieckiej zbrodni jest dla nich ważna. Jednak to, że tylko my nadaliśmy Dniu Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej ważną rangę nie jest powodem do radości.

Uchwała sejmowa nie wystarczy …

Danuta Kaszlej