Na spotkania z historią w czasie feryjnego odpoczynku zaprosiliśmy młodzież z Augustowa i okolic.
„Ferie z IPN” w II Liceum Ogólnokształcącym w Augustowie im. Polonii i Polaków na Świecie prowadzili pracownicy Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Białymstoku, z którym współpracujemy od 2005 r.
ZOBACZ CAŁY ARTYKUŁ
29 listopada 2017 r. zamieściłem na stronie Klubu Historycznego im. Armii Krajowej w Augustowie artykuł Przyczynek do strat osobowych w II wojnie światowej – wieś Krasne k/Lipska wskazujący 6 osób, pochodzących z miejscowości Krasne, które zginęły w czasie II wojny światowej. Kończąc artykuł poprosiłem czytelników o uzupełnienienia, sprostowania i bardzo dziękuję za odzew. Dzięki Tadeuszowi Skokowskiemu i Pani Benignie Skok z d. Dziemianowicz z Lipska, córce jednej z ofiar – Władysława Dziemianowicza, mogę uzupełnić listę ofiar II wojny światowej w Krasnem o kolejną osobę. Zginęli:
W dalszym ciągu zwracam się z wielką prośbą do czytelników, jeśli ktoś posiada informacje inne niż podane w artykule lub uzupełniające wiedzę o stratach osobowych poniesionych w Krasnym lub innych miejscowościach powiatu augustowskiego – proszę o kontakt: tel. 501 298 534. Zbigniew Kaszlej
Ferie to czas wolny … od nudy!
Paweł Kalisz z Oddziału IPN w Białymstoku poprowadzi nas tropami I wojny światowej – konfliktu, który przeobraził Europę, przywrócił niepodległą Polskę, miał krwawy przebieg w naszym regionie, co dokumentują liczne cmentarze z I wojny.
Po jej zakończeniu mieszkańcy naszej ziemi długo jeszcze nie mogli być pewni przynależności do odrodzonej Polski. O tym i o wpływie wielkiej wojny narodów na codzienne życie posłuchamy, obejrzymy, porozmawiamy w roku stulecia odzyskania polskiej niepodległości.
Przyjdź, zabierz koleżanki i kolegów – zapraszamy:
Więcej o „Feriach z IPN” w regionie: https://bialystok.ipn.gov.pl/pl1/aktualnosci/45567,Ferie-z-IPN-Augustow-Bielsk-Podlaski-Hajnowka-Lomza-Siemiatycze-Suwalki-2226-30-.html
Uroczystości obchodów Powstania Styczniowego kontynuowane będą w dniach następnych. W imieniu ich organizatorów zapraszamy wszystkich mieszkańców Augustowa i okolic do udziału w uroczystościach.
[Not a valid template]
fot, Zbigniew Kaszlej
12.01.2018 r. na promocji najnowszej książki dwojga historyków: T. Radziwonowicza i B. Bojaryn – Kazberuk gościliśmy rodziny Ofiar lipcowej obławy 1945 r. i wiele osób zainteresowanych tym tematem. Zorganizowaliśmy spotkanie wielopokoleniowe, bo ważne jest, by przekazywać wiedzę i pałeczkę pamięci o Polakach zamordowanych przez sowietów w lipcu 1945 r.
Tadeusz Radziwonowicz, dyrektor Archiwum Państwowego w Suwałkach, mówił o Obławie Augustowskiej wieloaspektowo i niezmiernie ciekawie.
Dziękujemy utalentowanym uczniom II LO za oprawę artystyczną spotkania.
Wielu uczestników wyszło z podpisaną przez autora książką – wypada życzyć, by jej lektura przedłużyła klimat wspólnej troski o wyjaśnienie tej sowieckiej zbrodni.
Mamy dobrą wiadomość dla osób, którym książek nie wystarczyło i dla wszystkich zainteresowanych publikacją opartą na dokumentach 50. Armii 3 Frontu Białoruskiego ZSRS i na zasobie Archiwum Państwowego w Suwałkach. Książka dostępna jest pod tym adresem:
T. Radziwonowicz, B. Bojaryn – Kazberuk, Obława Augustowska 1945 okoliczności i ofiary w źródłach archiwalnych
Organizatorzy: Klub Historyczny im. Armii Krajowej w Augustowie, Archiwum Państwowe w Suwałkach, II LO w Augustowie im. Polonii i Polaków na Świecie
[Not a valid template]12 stycznia 2018 r. (piątek) o godzinie 11.00 w II Liceum Ogólnokształcącym w Augustowie im. Polonii i Polaków na Świecie, Aleja Kardynała Wyszyńskiego 1, odbędzie się promocja książki autorstwa Tadeusza Radziwonowicza i Barbary Bojaryn – Kazberuk: „Obława augustowska 1945 okoliczności i ofiary w dokumentach archiwalnych”, wydanej przez Archiwum Państwowe w Suwałkach.
Na promocję książki zapraszają: Dyrektor Archiwum Państwowego w Suwałkach, Prezes Klubu Historycznego im. Armii Krajowej w Augustowie oraz Dyrektor II Licem Ogólnokształcącego w Augustowie im. Polonii i Polaków na Świecie.
10 listopada 2017 r. odsłonięty został w Orłowie (gmina Wydminy) Panteon Niezłomnych Żołnierzy Wyklętych, upamiętniający żołnierzy 3 Brygady Wileńskiej Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, którzy w Gajrowskich nieopodal Orłowa w lutym 1946 r. starli się z siłami NKWD, UB i MO.
W zasobach swego archiwum odszukałem dokument ilustrujący reakcję struktur niepodległościowego podziemia działających na tym obszarze na tą jedną z największych partyzanckich bitew po zakończeniu II wojny światowej.
Bitwa w Gajrowskich, w której udział wzięło kilka tysięcy osób, nie mogła ujść uwadze struktur wywiadu Obwodu Olecko – Gołdap Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość“ na którego terenie się rozegrała.
Informacje o niej znalazły się w raporcie sytuacyjnym, opisującym pracę obwodu w lutym 1946 r., przesłanym przez Prezesa Obwodu Olecko – Gołdap Władysława Niedzielko ps. „Sińczuch” do Inspektora augustowsko-suwalskiego i białostocko-sokólskiego Zrzeszenia „WiN” Aleksandra Rybnika ps. „Aleksy”, „Dziki”, „Jerzy”. Dokument znajduje się w archiwum białostockiego Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej – sygnatura IPN Bi 033/48, s. 57v.
Nagłówek raportu 
Nad „mp. 25.II.46” znajduje się niewidoczny na zdjęciu wpis „Stanisława” (kryptonim Obwodu Olecko – Gołdap WiN – ZK)
Prezes Władysław Niedzielko ps. „Sińczuch“ 25 lutego 1946 r. meldował – cytuję fragment dotyczący starcia w Gajrowskich z zachowaniem pisowni źródła:
„(…) W dniu 16 bm. na terenie gminy Zalesie doszło do starcia pomiędzy partyzantami, a sowietami i UB. Przybyli z lasu partyzanci w sile około 1200 (liczba nieczytelna: może to być także 1800 – ZK) ludzi dobrze uzbrojeni (działka, ckm-y, rkm-y, automaty itp. nie zdążyli się zakwaterować we wsi Zalesie, a już zostali zaatakowani przez sowietów przybyłych tu z Ubowcami z Suwałk, Augustowa i Olecka. Walka trwała coś dwa dni. Partyzanci wycofali się do lasu, pozostawiając coś 7 zabitych i jednego rannego, którego PPR,owcy znaleźli w śniegu i oddali w ręce UB. Z drugiej strony padł szofer z UB i dużo sowietów. Ci ostatni obchodzili się w okropny sposób z osadnikami Polakami, których tylko spotkali, którzy wpadli [w] ich ręce, katując do krwi i paląc kilka budynków. Jedynie Niemców oszczędzali. W dniu 23 bm. rzekomo ci sami partyzanci przybyli na teren gminy sąsiadującej z Zalesiem, Sokółki, pow. Olecko i gospodarując kilka dni, brali furmanki miejscowe do przewożenia swoich rzeczy (w ilości około 150) i zabrali kilku najważniejszych działaczy PPR,u. Partyzanci rzekomo wyruszyli w kierunku Białegostoku, wezwani tam na pomoc swoim, których aresztowano. Pobyt tak dużej ilości partyzantów na tut. terenie zrobił ogromne wrażenie dodatnie, podniósł na duchu wielu strapionych o przyszłe losy Polski, a jednocześnie był przestrogą dla zaślepionych PPR,ców (…).”
Fragment raportu opisujący starcie w Gajrowskich
Podpisał: „Sińczuch” (Władysław Niedzielko – Prezes Obwodu Olecko – Gołdap Zrzeszenia WiN – ZK)
25.III.1946 r. raport czytał i podpisał Inspektor Dziki ( Aleksander Rybnik – Inspektor augustowsko-suwalski i białostocko-sokólski – ZK)
Zbigniew Kaszlej
Przyznanie przez kapitułę Instytutu Pamięci Narodowej II liceum Ogólnokształcącemu w w Augustowie im. Polonii i Polaków na Świecie Nagrody Honorowej „Świadek Historii” było świętem całej społeczności szkoły: uczniów, nauczycieli, rodziców i wszystkich osób wspierających podejmowane przez szkołę działania.
Na uroczystej gali wręczenia nagród 7 grudnia 2017 r. zjawiło się kilkadziesiąt osób z II LO, dając w ten sposób wyraz, jak cenią tak prestiżowe wyróżnienie swojej szkoły.
Fotoreportaż autorstwa Izabeli Kuny z Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku pokazuje szczególną atmosferę wręczenia Nagrody Honorowej oraz występ uczniów II Liceum Ogólnokształcącego w Augustowie im. Polonii i Polaków na Świecie.
W Archiwum Państwowym w Suwałkach 5 grudnia 2017 r. miała miejsce promocja książki „Obława augustowska 1945 okoliczności i ofiary w dokumentach archiwalnych” autorstwa Tadeusza Radziwonowicza i Barbary Bojaryn-Kazberuk. Jej wydawcą jest Archiwum Państwowe w Suwałkach; ukazała się dzięki wsparciu finansowemu Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych a także Dyrektora Instytutu Pamięci Narodowej Oddziału w Białymstoku.
Walorem opracowania jest prezentacja archiwalnych dokumentów z suwalskiego archiwum, które mówią o Obławie Augustowskiej oraz fakt, że przebieg pacyfikacji zrelacjonowany został w oparciu o dokumenty 50. Armii III Frontu Białoruskiego.
Dobrą wiadomością dla zainteresowanych jest to, że książka Tadeusza Radziwonowicza i Barbary Bojaryn – Kazberuk jest do pobrania w formie elektronicznej na stronie internetowej Archiwum Państwowego w Suwałkach:
fot. Grzegorz Łapszys
[Not a valid template]Więcej o promocji książki:
http://www.suwalki.ap.gov.pl/art,50,promocja-ksiazki-oblawa-augustowska-1945-okolicznosci-i-ofiary-w-dokumentach-archiwalnych
Miło nam donieść, że na wniosek Klubu Historycznego im. Armii Krajowej w Augustowie oraz augustowskiego koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej II Liceum Ogólnokształcące w Augustowie im. Polonii i Polaków na Świecie uhonorowano prestiżową nagrodą Świadek Historii.
Nagrodę Honorową za szczególne zasługi w upamiętnianiu historii narodu polskiego oraz wspieranie edukacyjnych zadań IPN przyznaje kapituła na czele z Prezesem IPN – dr. Jarosławem Szarkiem.
W tym roku zgłoszono 47 kandydatów, spośród nich wybrano 6 laureatów. W czasie uroczystej gali 7 grudnia 2017 r. 40. osobowa reprezentacja złożona z dyrekcji, nauczycieli i uczniów augustowskiego II LO odebrała to zacne wyróżnienie z rąk Jana Bastera – Wiceprezesa Instytutu Pamięci Narodowej, w obecności m.in. Wojewody Podlaskiego Bohdana Paszkowskiego, licznych przedstawicieli wojska, samorządowców i kierowników placówek kulturalnych, stowarzyszeń oraz urzędów. Gospodarzem uroczystości był Dyrektor Oddziału IPN w Białymstoku dr hab. Piotr Kardela, który powiedział: „Bardzo się cieszymy, że w ten symboliczny sposób możemy honorować społeczników, pasjonatów historii czy nauczycieli, których codzienną, jakże ważną pracę trudno jest zmierzyć. Tym bardziej, że są to zazwyczaj ludzie skromni i do przyjmowania zaszczytów nieskorzy. Wszystkich ich łączy natomiast głębokie poczucie patriotyzmu i świadomość wagi tych działań. Dziś chcemy im serdecznie podziękować”.
W czasie gali uczniowie II LO w Augustowie zaprezentowali swoje talenty muzyczne i recytatorskie. Dyrektor szkoły Barbara Koronkiewicz wraz z wicedyrektorem Tomaszem Choroszewskim, obecni na gali przedstawiciele nauczycieli i młodzieży odebrali liczne wyrazy uznania i gratulacje dla całej społeczności szkolnej augustowskiego II LO za podejmowane przedsięwzięcia.
Oto jak Kapituła Nagrody Honorowej Świadek Historii uzasadniła przyznanie szkole tytułu:
II Liceum Ogólnokształcące w Augustowie im. Polonii i Polaków na Świecie – szkoła od 25 lat prowadzi wyjątkowo aktywną działalność na rzecz upamiętniania historii narodu polskiego. Dzięki zaangażowaniu nauczycieli i uczniów, wartości patriotyczne stały się fundamentem kształcenia uczniów i wyróżniają jej absolwentów. Cechą szczególną szkoły jest to, że uczy młodzież historii, która harmonijnie łączy się z teraźniejszością i kształtuje postawy obywatelskie. Szczególne zaangażowanie społeczności szkoły widać w zakresie historii regionalnej: upamiętnianiu i propagowaniu wiedzy o Obławie Augustowskiej oraz o działalności miejscowych struktur podziemia niepodległościowego. Młodzież realizuje własne projekty edukacyjne, uczestniczy w konkursach regionalnych i ogólnopolskich realizowanych przez inne podmioty, od lat współtworzy projekty białostockiego Oddziału IPN.
Dodatkową nagrodę był udział młodzieży w bardzo ciekawych zajęciach prowadzonych przez archiwistów i edukatorów białostockiego Oddziału IPN.
fot. Agnieszka Czarkowska
Informacje medialne o uroczystości oraz o wszystkich wspaniałych laureatach:
http://www.radio.bialystok.pl/wiadomosci/index/id/150241
http://niezalezna.pl/210872-swiadek-historii-po-raz-9-ipn-w-bialymstoku-przyznal-nagrody
http://dzieje.pl/aktualnosci/w-bialymstoku-wreczono-honorowe-nagrody-9-edycji-swiadka-historii
http://bialystok.tvp.pl/35120691/ix-edycja-nagrody-honorowej-swiadek-historii
http://bialystok.tvp.pl/35120115/07122017-godz1830
http://www.augustowski.home.pl/2017/12/07/ii-lo-laureatem-nagrody-honorowej-swiadek-historii/
Danuta Kaszlej