Aktualności

Wszystkich miłośników historii zapraszamy 29.11.2022 r. o godz. 11.00 do II Liceum Ogólnokształcącego w Augustowie im. Polonii i Polaków na Świecie na sesję Klubu Historycznego im. Armii Krajowej w Augustowie, podczas której Wojciech Batura wygłosi referat Augustowskie ślady gen. Ignacego Prądzyńskiego.

Nie byłoby opowieści o księdzu prałacie Kazimierzu Pacewiczu, gdyby nie jego krajan Antoni Żabicki, ps. „Róża”.
W marcu br. minęła 15. rocznica śmierci Antoniego Żabickiego, ps. „Róża”, harcerza, żołnierza Armii Krajowej, kronikarza augustowskiego Koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.
Pan Antoni z wielką starannością dokumentował poczynania konspiracji niepodległościowej Obwodu AK Augustów. Najwięcej uwagi poświęcał działaniom czynionym przez polską partyzantkę po drugiej stronie Linii Curzona, na terenach, które zostały odebrane w 1945 r. Powiatowi Augustowskiemu. Były to jego strony rodzinne, które musiał opuścić po wojnie, ale na zawsze pozostały dla niego ważne.
Urodzony w Perstuniu, mieszkający w Teolinie, Antonii Żabicki starał się utrwalać pamięć o przedwojennych i wojennych dziejach tych ziem i losach ludzi stamtąd. 

Dużym problemem była uboga baza źródłowa, dlatego Pan Antoni przyjmował z wielką radością każdy nowy materiał dotyczący Sopoćkiń, Hołynki, Łabna i okolic. Próbował nawiązywać kontakty z osobami pochodzącymi z drugiej strony granicy, zbierał relacje, dokumenty.
W każdej naszej rozmowie, przewijał się wątek pochodzącego z Sopoćkiń księdza Kazimierza Pacewicza i marzenie Pana Antoniego, by dotrzeć do pracy, którą ksiądz napisał o konspiracji na tamtym terenie.
Ksiądz Kazimierz Pacewicz, według Antoniego Żabickiego, przed wojną był drużynowym Męskiej Kresowej Drużyny Harcerzy im. T. Kościuszki w Teolinie. Właśnie tam ukończył szkołę powszechną. Był jednym z wychowanków Ewarysty Trąbczyńskiej, która była szanowaną i dobrze wspominaną przez wszystkich uczniów nauczycielką i kierowniczką szkoły w Teolinie.
Kazimierz Pacewicz w latach okupacji był żołnierzem AK w placówce Sopoćkinie. Panu Antoniemu bardzo brakowało danych do biogramu Kazimierza Pacewicza. Chciał zamieścić go w utworzonym przez siebie Albumie Żołnierzy Armii Krajowej 7 Obwodu Augustów i bolał z tego powodu, że nie posiada ani jego zdjęcia, ani potrzebnych informacji. Do końca swego życia nie udało się mu także odnaleźć rękopisu opracowania księdza Pacewicza.

Dziś po latach mogę spełnić chociaż w połowie marzenia Pana Antoniego. Dzięki uprzejmości księdza Andrzeja Kopiczko, dyrektora Archiwum Archidiecezji Warmińskiej w Olsztynie, publikuję zdjęcia i opracowany przez ks. Andrzeja Kopiczko biogram księdza prałata Kazimierza Pacewicza.
Myślę, że jak Bóg da, to i druga część wielkiego marzenia Pana Antoniego kiedyś się spełni. Poszukiwania rękopisu ks. Kazimierza Pacewicza są w toku. 

Kazimierz Pacewicz, ur. 18 maja 1922 r. w Sopoćkiniach, pow. augustowski. Syn Pawła i Wiktorii z d. Łopuch.
Podczas wojny pracował jako murarz i uczył się na tajnych kompletach.
W 1946 r. uzyskał zezwolenie Komisji Państwowej na podjęcie nauki w szkołach wyższych.
Przez dwa lata pracował jako nauczyciel w Janówce, Lipsku i Prusce Małej (tam kierownik szkoły). Filozofię i teologię studiował w seminariach diecezjalnych: w Łodzi (1 marzec 1948 – 1950) i Olsztynie (1950 – 1952).
Święcenia kapłańskie otrzymał 15 czerwca 1952 r. w kościele św. Jakuba w Olsztynie z rąk prymasa Stefana Wyszyńskiego. Wikariusz w parafiach: św. Jakuba w Olsztynie (14 czerwiec 1952 r.) i św. Wojciecha w Elblągu (4 grudzień 1953 r.); administrator w Żuławce Sztumskiej (14 listopad 1956 r.), Węgorzewie (19 maj 1963 r., równocześnie tamtejszy dziekan) i jeszcze w tym samym roku w Górowie Iławieckim (31 grudnia 1963 r.). W l. 1957-59 wizytator nauki religii w szkołach powiatu sztumskiego, a od 17 czerwca 1981 r. do 1988 r. kapelan zakładu Karnego w Kamieńsku. 25 maja 1981 r. odznaczony honorową kanonią Kapituły Kolegiackiej w Dobrym Mieście. 15 lipca 1988 r. przeszedł na emeryturę. Zmarł 2 września 1997 r. w Górowie Iławieckim i tam 5 września 1997 r. pochowany przy kościele.

Biogram: ks. Andrzej Kopiczko, Duchowieństwo katolickie diecezji warmińskiej w latach 1945-1992, część 2: Słownik, Olsztyn 2007

Dziękuję księdzu Andrzejowi Kopiczko za udostępnienie zdjęć i biogramu księdza Kazimierza Pacewicza.

Zbigniew Kaszlej

Z wielkim żalem zawiadamiamy, że 11.10.2022 r. zmarł por. Edward Maksimowski ps. „Gil”, żołnierz Armii Krajowej, Placówka Kolnica, Obwód Augustów AK.

Edward Maksimowski, ps. „Gil”
1928-2022

Urodził się 28.01.1928 r. we wsi Komaszówka nad jeziorem Kolno. Był synem Aleksandra i Kazimiery z d. Uklejewska.
Rodzice prowadzili gospodarstwo rolne w Osowym Grądzie i tam Pan Edward spędził dzieciństwo i trudne lata wojenne.

Przysięgę AK-owską złożył 28 czerwca 1944 r. w oddziale partyzanckim, przed dowódcą Mieczysławem Surowieckim, ps. „Szabla”.
Był łącznikiem, wziął też udział w akcji rozbrajania żandarmerii niemieckiej w Cisowie. Po wyparciu Niemców zajął się uzupełnianiem, przerwanej przez wojnę, edukacji.

Na początku listopada 1945 r. został zatrzymany przez funkcjonariuszy komunistycznego aparatu represji. Kilka dni wcześniej, 24 października, grupa operacyjna Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego z Augustowa zabiła dwóch braci Maksimowskich z Komaszówki: Józefa, ps. „Kanarek” i Stanisława, ps. „Orzeł”. Byli oni stryjami Edwarda, żołnierzami AK – AKO. Ubecy poszukiwali trzeciego z braci – Lucjana, ps. „Korzeń” i to o niego bezskutecznie wypytywano siedemnastoletniego Edwarda podczas przesłuchań.

Zwolniony, pomagał w gospodarstwie rodziców do powołania go do służby wojskowej, którą odbył w latach 1949-1952.
Trzy lata po wojsku ożenił się, stabilizację dała Panu Edwardowi praca instruktora uprawy tytoniu, którą wykonywał w terenie, będąc mieszkańcem Augustowa.

Z chwilą powstania augustowskiego koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej został jego aktywnym członkiem. Przez lata był w składzie pocztu sztandarowego ŚZŻAK koło w Augustowie.  

Pan Edward był człowiekiem bardzo towarzyskim, obdarzonym poczuciem humoru i uzdolnionym muzycznie. Grał na skrzypcach i na akordeonie, pięknie śpiewał.
Chętnie recytował własne wiersze. Słuchaliśmy na wielu spotkaniach jego strof o miłości do rodziny i do ojczyzny, wierszy poświęconych trudnej historii Polski, Armii Krajowej, ale też dokumentujących życie codzienne Augustowa i okolic.

Cześć Jego pamięci! Niech spoczywa w Panu.

Wyrazy serdecznego współczucia kierujemy do najbliższych śp. Edwarda Maksimowskiego w imieniu Prezesa Zbigniewa Kaszleja i wszystkich członków Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej oraz w imieniu Klubu Historycznego im. Armii Krajowej w Augustowie.

Uroczystości pogrzebowe, z asystą wojskową, rozpoczną się 14 października, w piątek, o  godz. 10:00 wyprowadzeniem trumny z kaplicy pogrzebowej przy ul. Raginisa w Augustowie.
O godz. 10:15 celebrowana będzie msza pogrzebowa w Bazylice NSJ, a po niej nastąpi odprowadzenie śp. Edwarda Maksimowskiego na augustowski cmentarz.

W ostatniej drodze śp. por. Edwarda Maksimowskiego,towarzyszyć będzie sztandar ŚZŻAK koło w Augustowie, którego był chorążym. 

Dołącz, jeśli chcesz modlitwą i obecnością oddać hołd żołnierzowi Armii Krajowej Obwodu Augustów.  

Fotografia, autorstwa Jakuba Obarka, pochodzi z wystawy „Wierni”, prezentującej, między innymi, portrety AK-wców z Augustowa.