Archiwa autora: Zbigniew Kaszlej

Spośród bogatego plonu 15 kolejnych konkursów wybraliśmy prace opisujące Augustów – inspiracją tego kroku stały się 460. urodziny naszego miasta.
Przyglądając się fotografiom z opisami zwróćcie uwagę na ich autorów. To młodzi ludzie z gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych oprowadzają nas po Augustowie – zapraszamy w tę wycieczkę w przeszłość nie tak odległą, gdy w pobliżu dzisiejszego „Albatrosa” widzimy kobietę dojącą krowę, gdzie ul. Mostowa, Hoża, Rybacka, Zygmuntowska mają inne oblicze.

Autorami wystawy są Danuta i Zbigniew Kaszlejowie.Współpraca: Emilia Faszcza, Danuta Fiećko, Maria Kisielewska i Elżbieta Sturgulewska.

Kliknij tutaj, by obejrzeć plansze z pracami ZOBACZ CAŁY ARTYKUŁ

Świętem młodych badaczy historii lokalnej można określić dzisiejszy finał konkursu realizowanego rok rocznie od piętnastu lat przez II Liceum Ogólnokształcące w Augustowie im. Polonii i Polaków na Świecie pod patronatem Starosty Augustowskiego i Burmistrza Augustowa.
Tegoroczną jubileuszową edycję konkursu objął honorowym patronatem Marszałek Województwa Podlaskiego.

Jury złożone z historyków – regionalistów, oceniające prace w kategorii „Czas zatrzymany w kadrze” ogłosiło następujący werdykt:

Szkoły gimnazjalne:

I nagroda – Paulina Zielepucha, „Muzycznym tropem orkiestr dętych w Lipsku”, uczennica Zespołu Szkół Samorządowych w Lipsku. Praca powstała pod opieką Krystyny Żabickiej.
II nagroda – Kinga Danilczyk, „W Państwowym Gospodarstwie Rolnym”, uczennica Zespołu Szkół Samorządowych w Lipsku, przygotowana pod kierunkiem Krystyny Żabickiej.
Autorka ta otrzymała również nagrodę Muzeum Ziemi Augustowskiej za najciekawszy materiał źródłowy wśród prac gimnazjalistów.
III nagroda – Joanna Grajewska, „Zasłużeni z mojej rodziny”, uczennica Zespołu Szkół Samorządowych w Krasnymborze. Praca powstała pod opieką Joanny Maciejewskiej.
Miejscem czwartym wyróżniona została praca „Chluba rodziny” Aleksandry Purwin, uczennicy Zespołu Szkół w Bargłowie Kościelnym. Opiekę nad przygotowaniem pracy sprawowała  Danuta Lewoń – Rutkowska.
Piątą lokatę uzyskała praca Mai Kuklińskiej, „Tajemnicze dokumenty”, z tej samej szkoły, przygotowana również pod kierunkiem Danuty Lewoń – Rutkowskiej.

Szkoły ponadgimnazjalne:

I nagroda – Ewelina Mazewska i Aleksandra Bogdan, „Z kart historii Rygałówki i okolic przed II wojną światową w świetle kroniki szkolnej”, uczennice Augustowskiego Centrum Edukacyjnego. Opiekunowie: Jadwiga Motuk i Jacek Bednarczyk.
Dwie równorzędne II nagrody otrzymały uczennice II Liceum Ogólnokształcącego w Augustowie im. Polonii i Polaków na Świecie: Kinga Frąckiewicz, „Ułan z Ponizia”, praca powstała pod opieką Tomasza Choroszewskiego oraz Natalia Kierklo za pracę „Dzieciństwo na czterech kółkach”. Opiekunem pracy był Grzegorz Łapszys.

Kinga Frąckiewicz została również uhonorowana trzema nagrodami specjalnymi:
– Dyrektora Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku,
– Muzeum Okręgowego w Suwałkach,
– Nagrodą Publiczności.

III nagrodę otrzymał Michał Dyczewski za pracę „Zwyczajna, niezwyczajna rodzina Krzywickich z Dulkowszczyzny”, uczeń Augustowskiego Centrum Edukacyjnego. Opiekunowie: Jadwiga Motuk i Jacek Bednarczyk. Pracę tę doceniło również Muzeum Ziemi Augustowskiej przyznając swoją nagrodę w kategorii szkół ponadgimnazjalnych.

Jury kategorii „Augustowskie tropy na obczyźnie” ogłosiło następujący werdykt:

Szkoły gimnazjalne:

I nagroda – Katarzyna Granacka, „Podróż do innego świata”, uczennica Zespołu Szkół w Bargłowie Kościelnym. Praca powstała pod opieką  Danuty Lewoń – Rutkowskiej.
II nagroda – Klaudia Radziewicz, „Józef Hryszko – andersowiec zwany Anglikiem”, uczennica Zespołu Szkół Samorządowych w Lipsku. Praca powstała pod opieką Wiesława Jarmusika i Krystyny Żabickiej.
III nagroda – Aleksandra Wawiórka, „Tajemnica zamknięta w kufrze”, uczennica Zespołu Szkół w Bargłowie Kościelnym. Praca powstała pod opieką  Danuty Lewoń – Rutkowskiej.

Szkoły ponadgimnazjane:

Nagrodę uzyskała Patrycja Olizarowicz, uczennica II Liceum Ogólnokształcącego w Augustowie im. Polonii i Polaków na Świecie za pracę „Przyczynek do dziejów rodu Olizarowiczów”, przygotowaną pod kierunkiem Marii Kisielewskiej.

Wszystkim opiekunom organizatorzy podziękowali dyplomami i nagrodami książkowymi.

Uczniów – autorów najwyżej ocenionych prac – nagrodzono m.in. kartami podarunkowymi
i cennymi publikacjami. Upominki otrzymali wszyscy uczestnicy konkursu.
Było to możliwe dzięki wsparciu finansowemu konkursu przez: Burmistrza Augustowa, Starostę Augustowskiego i Zarząd Powiatu Augustowskiego, Nadleśnictwo Augustów, Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Białymstoku, Marszałka  Województwa Podlaskiego, Augustowską Spółdzielnię Spożywców „Społem”, Brunschwick Marine, „Augustowiankę”  Sp. z o.o.

Gratulujemy uczestnikom jubileuszowego XV konkursu „Historia na starej fotografii” i ich opiekunom.
Dziękujemy jurorom i wszystkim gościom dzisiejszej uroczystości.
Zapowiadamy relację z jej przebiegu wraz z prezentacją wystawy Augustów na starej fotografii w pracach uczestników konkursu, przygotowanej przez Zbigniewa Kaszleja, Danutę Kaszlej przy współpracy Emilii Faszczy, Danuty Fiećko,
Marii Kisielewskiej, Elżbiety Sturgulewskiej.

Organizatorzy

Na wieczną wartę odeszła Zofia Wysocka, ps. „Zosieńka’, jedna z pierwszych osób zaangażowanych w niepodległościowe podziemie na Augustowszczyżnie.
Sanitariuszka, łączniczka sztabu, sekretarka i kasjerka Obwodu Augustów Armii Krajowej. W jej zabudowaniach znajdował się schron dowództwa obwodu.
Patriotka więziona i prześladowana przez Sowietów, Niemców, władze komunistycznej Polski. Kobieta odważna, mądra, skromna i życzliwa ludziom.
Była członkiem augustowskiego koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.
Uroczystości pogrzebowe odbędą się 1 maja 2017 r., o godz. 10.00, w kościele Podwyższenia Krzyża Świętego w Bargłowie Kościelnym.
CZEŚĆ JEJ PAMIĘCI! Niech spoczywa w Panu…

Zofia Wysocka z domu Wikarska urodziła się 23.01.1921 r. we wsi Netta, była córką Franciszka i Józefy. W konspirację zaangażowała się już jesienią 1939 r., kiedy to odbyła szkolenie sanitarne udzielania pierwszej pomocy. W roku 1940 pracowała jako sanitariuszka – leczyła rannych partyzantów, przechowywała ich we własnych zabudowaniach. Aresztowana została przez Sowietów zimą 1941 r., do 22 czerwca 1941 r. przebywała w więzieniu śledczym w Augustowie, uwolniona przez wkraczających do miasta Niemców. Zastąpienie jednego okupanta drugim nie zmieniło patriotycznej postawy Zofii. W 1942 r. została ponownie aresztowana za udział w konspiracji – tym razem przez Niemców.
Wyszła za mąż za Franciszka Wysockiego, ps. „Barć”, „Pomolog”, również żołnierza Armii Krajowej. W zabudowaniach Wysockich we wsi Netta Akowcy wybudowali w 1943 r. schron, w którym przebywał sztab Obwodu AK Augustów i często również kolejni Inspektorzy Suwalscy: Jan Tabortowski „Bruzda” i Franciszek Szabunia „Zemsta”, była tam także radiostacja nadawczo-odbiorcza. Od 1943 r. Zofia Wysocka pełniła funkcję sekretarza komendanta Obwodu, dysponowała kasą Obwodu, była łączniczką sztabu.
W 1945 r. ze względu na prześladowania ze strony Urzędu Bezpieczeństwa rodzina Wysockich zmuszona była opuścić Nettę i ukrywać się. Wiele lat spędzili wśród górali, w województwie krakowskim. Pracowali w Domu Dziecka w okolicach Krakowa (Sromowce Niżne) wraz z (również ukrywającym się tam) swoim dotychczasowym dowódcą – Bronisławem Jasińskim ps.” Komar”, komendantem Obwodu AK Augustów. Od 1949 r. znaleźli zatrudnienie jako ogrodnicy we wsi Tokarnice. Do rodzinnej Netty rodzina Wysockich powróciła dopiero w 1957 r., gdzie gospodarzenie musieli zaczynać od początku.

Fotografia Zofii Wysockiej z 1949 r.

Klub Historyczny im. Armii Krajowej w Augustowie w 2012 r. wystąpił od Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku z wnioskiem o przyznanie Zofii Wysockiej Honorowej Nagrody „Świadek Historii”. Uczestniczyliśmy w uroczystości wręczenia tej nagrody Pani Zosi. Była bardzo skromnym człowiekiem, po raz pierwszy musiała wtedy publicznie odnieść się do nagrody, rozmawiać z dziennikarzami – mówiła, z wzruszającym przekonaniem: robiłam to, co trzeba, nic nadzwyczajnego. Prawda zaś była taka, że Zofia Wikarska – Wysocka była osobą wyjątkowo odważną, zaradną, emanującą niespożytą energią nawet w już w sędziwym wieku, co mogliśmy obserwować.
Więziona i przesłuchiwana przez Sowietów, później Niemców, nie wydała nikogo. Przenosząc sztabowe meldunki niejednokrotnie dzięki zimnej krwi i brawurze, a miała niewątpliwy talent aktorski, wychodziła z trudnych sytuacji obronną ręką. Narażała życie swoje, a później też małego synka, przechowując w bunkrze pod podłogą własnego domu radiostację, archiwum i ukrywając dowódców Obwodu Augustów AK. Opatrywała, ukrywała i leczyła rannych, karmiła leśnych, zawsze miali w niej oparcie.
Poznaliśmy Panią Zosię dzięki prezesowi koła Augustów Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, śp. Czesławowi Korenkiewiczowi. Gdy pojechaliśmy z nim do Zofii Wysockiej po raz pierwszy, będąc już po 80. roku życia świetnie radziła sobie mieszkając sama w tym samym gospodarstwie, gdzie ukrywała sztab Obwodu Augustów AK. Oczarowała nas swoją ciepłą osobowością, skromnością, zaradnością i poczuciem humoru.
Używamy w tym tekście zwrotu „Pani Zosia”, bo szczycimy się tym, że mieliśmy przyzwolenie, by tak zwracać się do prawdziwej bohaterki i dlatego, że oddaje on jej ciepłą osobowość.

Cześć jej pamięci! Niech spoczywa w Panu…

Danuta i Zbigniew Kaszlejowie

Poniżej zdjęcia z wręczenia Zofii Wysockiej honorowej Nagrody „Świadek Historii” w 2012 r.

Zofia Wysocka była członkiem augustowskiego koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Poniżej fotoreportaż zamieszczony przez kronikarza koła, śp. Antoniego Żabickiego, ps. „Róża”, w albumie żołnierzy Obwodu AK Augustów. Pokazuje on wizytę Antoniego Żabickiego, ps. „Róża” i prezesa koła ŚZŻAK Czesława Korenkiewicza, ps. „Piętaszek” w rodzinnych zabudowaniach Zofii Wysockiej w Netcie.
[Not a valid template]

O ile nie jest to stwierdzone inaczej, wszystkie materiały na stronie są dostępne na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz Danuta Kaszlej, Zbigniew Kaszlej

W październiku 2016 r. cała Polska żyła miejscem pochówku aktora Andrzeja Kopiczyńskiego słynnego „Czterdziestolatka”. W swoim życiu miał on kilkuletni epizod związany a Augustowem, tu spędził część swojego dzieciństwa.

Oto kilka internetowych materiałów dotyczących augustowskiego dzieciństwa Andrzeja Kopiczyńskiego:

Andrzej Kopiczyński urodził się 15 kwietnia 1934 roku w Międzyrzecu Podlaskim. Ojciec Andrzeja, Konstanty (20.12.1903 – 13.07.1984) pochodził z Wilna i pracował na poczcie, mama Helena zajmowała się wychowywaniem dzieci. Krótko po przyjściu Andrzeja na świat wszyscy przenieśli się do Augustowa, gdzie mieszkała rodzina ojca (miał siedmioro rodzeństwa). Tam chłopiec wiódł dość sielankowe życie. Zmienił je wybuch wojny w 1939 roku.
Po zakończeniu wojny nastąpiła kolejna przeprowadzka, do Wrocławia, do mieszkania przy ogrodzie botanicznym, na ul. Sienkiewicza. (onet.film 15.04.2014 „Andrzej Kopiczyński: Przeklęte cztery dychy”).

W książce Krystyny Gucewicz „Andrzej Kopiczyński. Jak być kochanym” (2012) opowiadał, że był szczupłym, blondynkiem o niebieskich oczach. Bardzo ładnym. – Moja ciotka chciała zrobić ze mnie dziewczynkę – wspominał. – Ubierała mnie w sukienki i wiązała kokardy we włosach. Buntowałem się i okropnie płakałem. Jego dzieciństwo brutalnie przerwał wybuch II Wojny Światowej. Były to dla niego ciężkie czasy. Mimo że był dzieckiem to dwa razy otarł się o śmierci. Opowiadał, że raz nagle stracił przytomność. Ojciec zaniósł go do szpitala polowego. Okazało się, że chłopak ma za mało czerwonych krwinek. Trzeba było przetoczyć krew. Udało się uratować przyszłego aktora. Innym razem bawił się z kolegami w rozbrajanie min. Zaraz po wojnie w okolicy było ich dużo. Niestety zabawa skończyła się tragicznie. Jedna z min wybuchła. – Byłem cały we krwi. Kości dłoni przebiły skórę – wspominał. – Chciałem opłukać ręce i zanurzyłem je w… gnojówce. I tu znów uratował go ojciec. Lekarze chcieli amputować dwa palce. Ojciec nie chciał się zgodzić. Na szczęście operacja się udała. Ojciec aktora Konstanty Kopiczyński po wojnie był działaczem PSL Mikołajczyka. Ta partia nie cieszyła się, delikatnie mówiąc, przychylnością nowej władzy. Szukało go UB. Ojciec Andrzeja został aresztowany. Ale uciekł z więzienia. Schronienie znalazł na Ziemiach Odzyskanych, gdzie z czasem ściągnął rodzinę. Potem mieszkali we Wrocławiu. (więcej: http://www.dzienniklodzki.pl/styl-zycia/gwiazdy/a/pozegnalismy-andrzeja-kopiczynskiego-wspomnienie,10762596/).

Na augustowskim cmentarzu, przy głównej alei, pochowany jest brat Konstantego, Edmund Kopiczyński – osoba wielce zasłużona dla wielu augustowian.

Postać Edmunda Kopiczyńskiego przedstawiła uczennica II Liceum Ogólnokształcącego w Augustowie im. Polonii i Polaków na Świecie – Katarzyna Sznejder podczas XI edycji konkursu „Historia utrwalona na starej fotografii” w 2013 r. prezentując pracę „Niezwykła historia zwykłego człowieka”. Zaprezentowała ona postać Edmunda Kopiczyńskiego, jego działalność w czasie niemieckiej okupacji oraz losy powojenne. Materiał pochodził z archiwum rodzinnego. Ojciec Katarzyny – Marek Sznejder, właściciel kolekcji  odziedziczył je po żonie Edmunda, Józefie Kopiczyńskiej, z domu Salik.

Mając za podstawę pracę Katarzyny Sznejder „Niezwykła historia zwykłego człowieka”, która powstała pod opieką Grzegorza Gołaszewskiego i załączone do niej dokumenty z archiwum Marka Sznejdera, zaprezentuję postać Edmunda Kopiczyńskiego.

Edmund Kopiczyński, syn Jana, urodził się 14 lipca 1914 r. w Augustowie i tu mieszkał przy ul. Kopernika 26. W 1929 r. ukończył siedmioklasową szkołę podstawową, a następnie trzy klasy Seminarium Nauczycielskiego w Augustowie, które opuścił w 1933 r.

ZOBACZ CAŁY ARTYKUŁ