Serdecznie zapraszamy w piątek 12 lipca oraz w niedzielę 14 lipca 2019 r. do wspólnego wyrażenia w Augustowie naszej pamięci o Ofiarach Obławy Augustowskiej – sowieckiej pacyfikacji z lipca 1945 r. wymierzonej w polskich patriotów, mieszkańców ziemi augustowskiej, sejneńskiej, sokólskiej, suwalskiej oraz terenów dzisiejszej Litwy i Białorusi.
Wolność kocham i rozumiem. Wolności oddać nie umiem …
W Dniu Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej – 12 lipca 2019 r. o godz. 20 .00 w miejskim amfiteatrze przy jez. Necko na scenie staną przed Państwem legendy polskiego rocka – Chłopcy z Placu Broni i Sztywny Pal Azji. Koncertem pod hasłem ROCK WOLNOŚCI przypomnijmy wartość świętą dla większości Polaków. Kolejne pokolenia decydowały się stawać w obronie wolności i płaciły za to cenę wysoką, czasem najwyższą – tak jak w lipcu 1945 r. Ofiary Obławy Augustowskiej. Czy nadal cenimy wolność? Czy jest wartością, która łączy ponad pokoleniami i podziałami?
Modlitwa, pamięć …
W intencji Ofiar Obławy Augustowskiej i Ich Rodzin pomodlimy się w niedzielnej liturgii 14 lipca o godz. 18.00 w Bazylice Mniejszej Najświętszego Serca Jezusowego w Augustowie. Pamięć wyrazimy też składając kwiaty o godz. 17.45 przed tzw. Domem Turka, gdzie w lipcu 1945 r. więziono zatrzymanych oraz w bazylice pod tablicą upamiętniającą Ofiary Obławy Augustowskiej .
(…)musimy zatem wiedzieć policzyć dokładnie zawołać po imieniu opatrzyć na drogę
Po zakończeniu mszy św., przed godz. 19.00, zachęcamy do udziału w III publicznym odczytaniu nazwisk naszych przodków, zamordowanych przez Sowietów w lipcu 1945 r.: „Przywróćmy Im imiona i twarze”. Ta, wyrażona pięknie przez Zbigniewa Herberta, idea „zawołania każdego po imieniu” zgromadziła rok temu w bazylice (a dwa lata wstecz – w centrum naszego miasta, na Rynku Zygmunta Augusta), bardzo wielu mieszkańców Augustowa i regionu oraz turystów. Imiona i nazwiska Ofiar Obławy Augustowskiej odczytywali wtedy członkowie ich rodzin, osoby z pokolenia jeszcze pamiętającego dramatyczny lipiec 1945 r., w tym AK-owcy i również ludzie młodzi, dzieci – bo pamięć trzeba przenieść na następne pokolenia. Na nie spada obowiązek wyjaśnienia zbrodni sprzed 74 lat.
14 lipca br., w 74. rocznicę pacyfikacji, powtórzmy ten nasz augustowski, oddolny „apel pomordowanych”. W Bazylice Mniejszej NSJ każdy będzie mógł podejść do mikrofonu i odczytać nazwiska ofiar największej zbrodni na Polakach po II wojnie światowej.
Koncert w hołdzie Ofiarom Obławy Augustowskiej
Po zakończeniu apelu pamięci, w ramach cieszącego się uznaniem cyklu Camerata Augustoviana, rodzina Bojarczuk zakończy uroczystości koncertem, na który złożą się utwory polskich kompozytorów, muzyka ludowa i pieśni patriotyczne.
Oddajmy wspólnie hołd Ofiarom Obławy Augustowskiej. Zabierzmy ze sobą rodzinę, przyjaciół, znajomych. Niech świadomość konieczności wyjaśnienia zbrodni przejmują młodzi, bo niestety brak podstaw do nadziei, że nastąpi to szybko. Zapraszam w imieniu wszystkich organizatorów augustowskich rocznicowych obchodów. Są one celowo tak zróżnicowane w formie, by każdy z nas znalazł przestrzeń do refleksji o dramacie z lipca 1945 r. Ta trauma w rodzinach dotkniętych lipcową obławą wciąż trwa. Odnalezienie dołów śmierci zamordowanych 74 lata temu pozostaje zadaniem do wykonania, by „policzyć dokładnie, zawołać po imieniu, opatrzeć na drogę”. Danuta Kaszlej
Uczestniczyliśmy w sobotę 6 lipca 2019 r. w Sztabinie, w ostatniej drodze śp. Heleny Kozłowskiej. Mszy świętej pogrzebowej koncelebrowanej przewodniczył ksiądz Krzysztof Bronakowski – proboszcz parafii św. Jakuba Apostoła w Sztabinie. Na sztabińskim cmentarzu śp. Helenę Kozłowską pożegnali mieszkańcy Sztabina, gminy Sztabin, powiatu augustowskiego, a także współpracownicy „Naszego Sztabińskiego Domu” z całego kraju.
3 lipca 2019 r. w Sztabinie zginęła w wypadku drogowym Helena Kozłowska, Redaktor Naczelna „Naszego Sztabińskiego Domu”.
Mieliśmy ten zaszczyt i honor wielokrotnie gościć śp. Helenę Kozłowską podczas różnych przedsięwzięć Klubu Historycznego, zawsze była dobrym duchem naszych sztabińskich kontaktów.
Są jednak ludzie niezastąpieni…
Niech odpoczywa w Panu.
Uroczystości pogrzebowe rozpoczną się mszą św. w sztabińskim kościele w sobotę, 6 lipca br., o godzinie 10.30. Składamy wyrazy współczucia rodzinie.
Helena Kozłowska (1941 – 2019)
Helena Kozłowska urodziła się 23.05.1941 r. w Kamiennej Starej. Była absolwentką Liceum Pedagogicznego w Augustowie, nauczycielką języka polskiego w Szkole Podstawowej w Jaziewie, a następnie w Sztabinie, dokąd sprowadziła się wraz z mężem w końcówce lat osiemdziesiątych XX wieku. Była też harcerką, pod opieką której pracowały liczne harcerskie zastępy.
Z chwilą przejścia na emeryturę poprzez swoją pracę i działalność popularyzatorską Pani Helena Kozłowska włożyła ogromny wkład w szerzenie wiedzy historycznej dotyczącej Augustowszczyzny, rozwój edukacji patriotycznej młodzieży sztabińskiej i integrację całego środowiska gminy.
Bardzo ważna
była działalność społeczna Pani Heleny. Kilka kadencji była przewodniczącą
Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, członkiem zarządu stowarzyszenia
Klub Abstynenta „Biebrza” w Sztabinie. Współorganizowała wiele uroczystości i
imprez integrujących lokalną społeczność.
Współtworzyła
„Nasz Sztabiński Dom”. Z chwilą śmierci Romana Gębicza została jego Redaktor
Naczelną. Dzięki wielkiemu zaangażowaniu
zgromadziła wokół miesięcznika szerokie grono współpracowników. Efektem tej
współpracy jest bardzo wysoki poziom pisma, które dzięki pracy Heleny Kozłowskiej
stało się wizytówką Gminy Sztabin. Na łamach „Naszego Sztabińskiego Domu” publikowane
są artykuły z dziejów ziemi sztabińskiej, a także powiatu augustowskiego.
Właściwie prowadzona polityka wydawnicza doprowadziła do tego, że w piśmie
publikowane są teksty źródłowe, opracowania historyczne oraz artykuły
publicystyczne dotyczące regionu. Na łamach „Naszego Sztabińskiego Domu” gości
wiele artykułów o Obławie Augustowskiej z lipca 1945 r., o podziemiu
niepodległościowym na ziemi sztabińskiej, o pierwszych powojennych latach.
Mocną stroną pisma są wspomnienia i zamieszczane fragmenty pamiętników pisanych
przez osoby pochodzące ze Sztabina i okolic.
W ramach Klubu Historycznego im. Armii Krajowej w Augustowie współpracowaliśmy z Panią Heleną Kozłowską przy realizacji wielu zamierzeń. Wspierała działalność klubową ukierunkowaną na rzecz upowszechniania pamięci. Propagowała na łamach „Naszego Sztabińskiego Domu” kolejne edycje konkursu „Historia utrwalona na starej fotografii”, realizację projektów, m.in. „Zachowajmy miejsca pamięci dla potomności – nie niszczmy ich!”, który w ramach rządowego programu ograniczania przestępczości i aspołecznych zachowań „Razem bezpieczniej”, realizowaliśmy w latach 2011-2012 na terenie gminy Sztabin. Świetnie rozumiała znaczenie nabycia przez młodych ludzi szacunku dla tradycji, troski o obiekty zabytkowe, dbanie o te miejsca i niedopuszczenie do ich dewastacji.
Będzie nam brakowało Pani Heleny Kozłowskiej. Pozostały
wspomnienia, fotografie oraz całe roczniki miesięcznika „Nasz Sztabiński Dom”,
będącego kopalnią wiedzy o dziejach Sztabina i okolic. Roczniki „NSzD”
pozostaną także pomnikiem ziemskiej pracy śp. Heleny Kozłowskiej.
W tym roku mija 80 rocznica wybuchu II wojny światowej. Rocznica „okrągła”, skłaniająca do refleksji, bowiem ziemia augustowska w wiano II wojny światowej wniosła wielką daninę krwi. Okupanci, najpierw sowiecki, potem niemiecki i znowu sowiecki prowadzili politykę eksploatacji, eksterminacji, wyniszczenia naszego narodu. Były trzy wielkie sowieckie deportacje na „nieludzką ziemię”, następny okupant na roboty przymusowe wywiózł kwiat naszej młodzieży. Były niemieckie i sowieckie aresztowania za współpracę z podziemiem niepodległościowym, okrutna rzeczywistość obozów koncentracyjnych bądź łagrów. Na terenie powiatu augustowskiego miały miejsce publiczne egzekucje, pacyfikacje całych wsi. Część żołnierzy walczących w kampanii wrześniowej 1939 r. znalazła się w obozach jenieckich. Powstały Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie, w których szeregach walczyło wielu naszych rodaków, pochodzących z Augustowszczyzny. Warto zadbać o pamięć o tych wydarzeniach i o ludziach biorących w nich udział.
Odchodzą na „wieczną wartę” kolejni świadkowie tamtych lat. Krąg osób, które można wypytać o te bolesne i dramatyczne wydarzenia, z roku na rok zmniejsza się.
W związku ze zbliżającą się 80-tą rocznicą wybuchu wojny zgłaszamy postulat: POLICZMY STRATY! Straty najboleśniejsze – osobowe.
10 czerwca 2019 r. 14 Suwalski Dywizjon Artylerii Przeciwpancernej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego obchodził Dzień Podoficera.
Budujące jest to, że podoficerowie zdecydowali się spędzić ten dzień na aktywnym poznawaniu historii, chcąc poznać losy ludzi, którzy walczyli na naszej ziemi o wolną Polskę. Mieliśmy przyjemność przedstawić im dzieje zbrojnego, antykomunistycznego podziemia na Augustowszczyźnie i Suwalszczyźnie w latach 1944-1954.
Rozpoczęliśmy od krótkiego wykładu w II Liceum Ogólnokształcącym w Augustowie im. Polonii i Polaków na Świecie. Poprzez multimedia zaprezentowaliśmy mapy i przede wszystkim zdjęcia żołnierzy Armii Krajowej, Armii Krajowej Obywateli, Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” oraz ostatnich „Żołnierzy Wyklętych” walczących na naszej ziemi do 1954 r. Dodajmy, że w szkole, która jest siedzibą Klubu Historycznego im. Armii Krajowej w Augustowie i przywykła do prowadzonych z rozmachem, niestereotypowych działań, pojawienie się ponad 30. umundurowanych osób wywołało spore wrażenie. To dobrze, że licealiści mogli zobaczyć zainteresowanie podoficerów z suwalskiego 14 Dywizjonu historię lokalną. My zaś pokazaliśmy losy ludzi, którzy ucząc się lub nauczając w tym budynku szkolnym przed wojną, podjęli po 1939 r. walkę z okupantem sowieckim i niemieckim.
Następnie podoficerowie odwiedzili miejsca pamięci poświęcone żołnierzom AK – AKO – WiN i Ofiarom Obławy Augustowskiej w Augustowie, Studzienicznej, Płaskiej i Mikaszówce. Przewodnikiem był Zbigniew Kaszlej, który opowiedział o wydarzeniach tam rozgrywających się.
Objazd historyczny zakończyli zapalając światła pamięci przy krzyżu, usytuowanym nad jeziorem Brożane. Upamiętnia on dramatyczną walkę stoczoną w czasie Obławy Augustowskiej, w dniu 15 lipca 1945 r., przez oddział Armii Krajowej Obywateli sierż. Władysława Stefanowskiego, ps. „Grom” z przeważającymi wojskami sowieckimi. Dziękujemy za wspólne przywołanie patriotów, którzy dobrze zasłużyli się Ojczyźnie i życzmy sobie ich naśladowania. Danuta i Zbigniew Kaszlejowie
O wydarzeniu możesz przeczytać też tutaj: https://14dappanc.wp.mil.pl/pl/articleswazne-4/2019-06-106-dzien-podoficera/
[Not a valid template]
fot. 14 Suwalski Dywizjon Artylerii Przeciwpancernej im Marszałka Józefa Piłsudskiego
W leśnych ostępach Puszczy Augustowskiej 3 czerwca 2019 r. miała miejsce uroczystość odsłonięcia pomnika leśnika, ppor. Juliana Wierzbickiego, ps. „Roman“ – dowódcy oddziału partyzanckiego Obwodu Suwałki Armii Krajowej. Organizatorami uroczystości byli: Nadleśnictwo Szczebra, Gmina Nowinka i Stowarzyszenie Poszukiwań Miejsc Walk i Martyrologii oraz Mogił Wojennych „Leśni”.
W uroczystości wzięła udział Julia Pawlukiewicz, siostra Juliana Wierzbickiego wraz z rodziną a także Anna Urbanowska ps. „Lalka”, żołnierz Armii Krajowej, łączniczka, członek oddziału „Romana”. Na uroczystość przybyły poczty sztandarowe: 14 Suwalskiego Dywizjonu Artylerii Przeciwpancernej im. Józefa Piłsudskiego, 1 Batalionu Zmechanizowanego im. 3 Pułku Szwoleżerów Mazowieckich, augustowskiego Koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej i Szkoły Podstawowej w Nowince im. Powstańców Styczniowych. Żołnierze 1 Batalionu Szwoleżerów Mazowieckich wchodzącego w skład 15 Giżyckiej Brygady Zmechanizowanej im Zawiszy Czarnego przejęli tradycje 3 Pułku Szwoleżerów Mazowieckich Armii Krajowej, pod którego sztandarami walczył oddział Juliana Wierzbickiego. W uroczystościach uczestniczyli: Mieczysław Załuska – ksiądz proboszcz parafii p.w. Józefa Oblubieńca w Szczepkach, Jarosław Gosk – ksiądz proboszcz Parafii pw. Matki Boskiej Anielskiej w Monkiniach, Arkadiusz Pietuszewski – ksiądz proboszcz Parafii p.w. Matki Bożej Szkaplerznej w Studzienicznej. Przybył Jarosław Zieliński – poseł na Sejm RP, wiceminister Spraw Wewnętrznych i Administracji, Jarosław Szlaszyński – Starosta Augustowski, Dariusz Szkiłądź – Wicestarosta, Lech Łępicki – Burmistrz Lipska, Teresa Strękowska – Wójt gminy Nowinka, Radosław Wawiórko – Wójt gminy Bargłów Kościelny, Jarosław Karp – Wójt gminy Sztabin, Wiesław Gołaszewski — Wójt gminy Płaska. Obecny był gen. bryg. Norbert Iwanowski – dowódca 15 Giżyckiej Brygady Zmechanizowanej im. Zawiszy Czarnego, wraz z ppłk. Wojciechem Kurzawą – dowódcą i żołnierzami 1 Batalionu Zmechanizowanego, ppłk Krzysztof Świderski – dowódca 14 Suwalskiego Dywizjonu Artylerii Przeciwpancernej im. Józefa Piłsudskiego, ppłk Jarosław Kowalewski – Komendant Wojskowej Komendy Uzupełnień w Suwałkach. Przybyli Komendanci Powiatowi Policji w Augustowie, Suwałkach i Sejnach, Komendant Powiatowy Państwowej Straży Pożarnej w Augustowie, dyrektor Aresztu Śledczego w Suwałkach, przedstawiciele placówek Straży Granicznej w Augustowie, Płaskiej i Lipsku, leśnicy z Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Białymstoku i Nadleśniczowie Nadleśnictw mających swoje siedziby na terenie Puszczy Augustowskiej. Przybyli członkowie augustowskiego koła ŚZŻAK z prezesem Zbigniewem Kaszlejem, obecna była Danuta Kaszlej – Prezes Klubu Historycznego im. Armii Krajowej w Augustowie. byli harcerze oraz społeczność szkoły Podstawowej im. Powstańców Styczniowych w Nowince.
Pomnik poświęcony ppor. Julianowi Wierzbickiemu ps. „Roman” powstał dzięki staraniom Stowarzyszenia Poszukiwań Miejsc Walk i Martyrologii oraz Mogił Wojennych „Leśni”. Postawiony został w pobliżu miejsca, gdzie w sierpniu 1944 r. zginął „Roman”. Miejsce, gdzie usadowiony jest pomnik, uzupełnia dziewięciometrowy krzyż oraz tablica informacyjna przybliżająca postać Juliana Wierzbickiego i historię tego miejsca.
Uroczystość rozpoczęło powitanie gości przez Wojciecha Stankiewicza Nadleśniczego Nadleśnictwa Szczebra. Poświęcenia pomnika dokonał proboszcz Parafii Szczepki Mieczysław Załuska w asyście księdza Jarosława Goska i księdza Arkadiusza Pietuszewskiego. Odsłonięcia pomnika dokonali: Jarosław Zieliński, Julia Pawlukiewicz, Anna Urbanowska, gen. bryg. Norbert Iwanowski i Wojciech Stankiewicz.
Postać Juliana Wierzbickiego ps. „Roman” przybliżył zebranym Tomasz Kiełczewski – Prezes Stowarzyszenia Poszukiwań Miejsc Walk i Martyrologii oraz Mogił Wojennych „Leśni” a zarazem Kierownik Muzeum Ziemi Augustowskiej. Następnie przemówienie wygłosił Jarosław Zieliński – poseł na Sejm RP, Wiceminister Spraw Wewnętrznych i Administracji. Za udział w uroczystości podziękowała zebranym Wójt gminy Nowinka.
Następnym
punktem uroczystości było złożenie wiązanek kwiatów i zapalenie zniczy pod
pomnikiem Juliana Wierzbickiego. Uroczystości odsłonięcia pomnika „Romana”
zakończyło wspólne pamiątkowe zdjęcie.
Wystrzał armatni rozpoczął bieg „Romana”, w którym udział wzięła społeczność Szkoły Podstawowej im. Powstańców Styczniowych w Nowince. Rozgrywany w różnych kategoriach wiekowych, wytyczony po leśnych puszczańskich ostępach dostarczył wielu emocji. Po dekoracji zwycięzców biegu „Romana” wszyscy uczestnicy otrzymali pamiątkowe dyplomy i „drewniane” medale. Wspólna grochówka zakończyła tą ważną dla gminy Nowinka i Powiatu Augustowskiego patriotyczną uroczystość.
Nagrobki żołnierzy z I wojny światowej, osób pochodzących z parafii w Bargłowie Kościelnym zmarłych na Syberii, Sybiraków, ofiar niemieckich represji, uczestników walk o niepodległość Ojczyzny, żołnierzy Armii Krajowej.
W II Liceum Ogólnokształcącym w Augustowie im. Polonii i Polaków na Świecie, 17 maja 2019 r. zorganizowaliśmy galę finałową XVII konkursu „Historia utrwalona na starej fotografii”. Swoje prace zaprezentowało 15. młodych autorów w dwóch kategoriach: „Czas zatrzymany w kadrze” i „Augustowskie tropy na obczyźnie”. Poza nagrodami w poszczególnych kategoriach wiekowych przyznano też nagrody specjalne. Gratulujemy młodym badaczom historii i nauczycielom – opiekunom, dziękujemy jurorom i sponsorom konkursu.
fot. Maciej Godlewski fot. Karolina Kuryło
Ten konkurs to przepis na historię bez nudy: ambitna młodzież, nauczyciele pasjonaci, historycy regionaliści, dobra koncepcja, sprawni organizatorzy i ofiarni sponsorzy. Kolejny raz zobaczyliśmy, jakie ciekawe opowieści kryją domowe archiwa, poznaliśmy losy ludzi związanych z naszym regionem, było klimatycznie, wzruszająco, ciekawie.
Komunikat Komisji Konkursowej XVII konkursu artystycznego „Historia utrwalona na starej fotografii”
fot. Karolina Kuryło
Komisja konkursowa kategorii „Czas zatrzymany w kadrze” w składzie:
Andrzej Matusiewicz – przewodniczący Wojciech Batura – członek Zbigniew Kaszlej – członek Łukasz Faszcza – członek Roman Rogoziński – członek
po zapoznaniu się ze złożonymi pracami konkursowymi oraz po wysłuchaniu
publicznej prezentacji prac, dokonanej przez autorów podczas gali finałowej w
dniu 17 maja 2019 r. w II Liceum Ogólnokształcącym w Augustowie im.
Polonii i Polaków na Świecie, postanowiła przyznać:
W kategorii szkoły podstawowe
I nagrodę: Jakub Puchlik, Patryk Wysocki – „Gajowy z Balinki”, opiekun Emil Malesiński, Szkoła Podstawowa im. K. Brzostowskiego w Sztabinie
fot. Karolina Kuryło
II nagrodę: Patrycja Szyper, Mikołaj Czerwiński -„Daleko od domu”, opiekun Joanna Maciejewska, Szkoła Podstawowa im. Sybiraków w Krasnymborze
fot. Karolina Kuryło
III nagrodę: Dominika Daniszewska – „Dalej przez życie…” , opiekun Joanna Maciejewska, Szkoła Podstawowa im. Sybiraków w Krasnymborze
fot. Karolina Kuryło
Wyróżnienie:Karolina Chodorowska, Kinga Szkiłądź – „Jak Bolesław Niemców wiózł”, opiekun Emil Malesiński, Szkoła Podstawowa w Jaminach
fot. Karolina Kuryło
W kategorii klasy gimnazjalne
– I nagrodę: Maciej Białous – „Dziadek perkusista”, opiekun Joanna Maciejewska, Szkoła Podstawowa im. Sybiraków w Krasnymborze
fot. Karolina Kuryło
– II nagrodę: Oliwia Broś – „Marynarze z kutra KP – 120”, opiekun Emil Malesiński, Szkoła Podstawowa im. K. Brzostowskiego w Sztabinie.
W kategorii szkoły ponadpodstawowe
– I nagrodę: Maciej Kowalewski, Kacper Krawczuk (Tomasz Milanowski – pomoc multimedialna) – „Fotograficzny spacer po Augustowie 50 lat temu utrwalony przez Mojego Pradziadka”, opiekun Jacek Bednarczyk, Augustowskie Centrum Edukacyjne
fot. Karolina Kuryło
– II nagrodę: Michał Aleksandrowicz – „Zawsze niech będzie słońce…”, opiekun Maria Kisielewska , II Liceum Ogólnokształcące w Augustowie im. Polonii i Polaków na Świecie
Przyznano także nagrody specjalne:
Nagrodę Nadleśniczego Nadleśnictwa Płaska otrzymali:
Jakub Puchlik, Patryk Wysocki za pracę „Gajowy z Balinki”.
Nagrodę Muzeum Ziemi Augustowskiej otrzymali:
Jakub Puchlik, Patryk Wysocki za pracę „Gajowy z Balinki”.
fot. Karolina Kuryło
Nagrodę Publiczności otrzymała Milena Łosińska za zaprezentowaną w kategorii „Augustowskie tropy na obczyźnie” pracę „Przyszedł w takich kompikach na nogach …”, opiekun Maria Kisielewska, II Liceum Ogólnokształcące w Augustowie im. Polonii i Polaków na Świecie
Augustów, dn. 17.05.2019 r. Podpisy jurorów
fot. Karolina Kuryło
Protokół komisji konkursu „Historia utrwalona na starej fotografii”
Kategoria: Augustowskie tropy na obczyźnie Edycja XVII z 2019 r.
fot. Karolina Kuryło
Komisja w składzie : Janina Pietrzak Małgorzata Dworak Irena Drowdwiłło – Batura
zapoznała
się z pracami, których w bieżącej edycji konkursu napłynęły dwie.
W związku z
małą ich ilością, punktem odniesienia przy ocenie były prace konkursowe z
poprzednich lat.
W kategorii szkół podstawowych napłynęła jedna praca pt. „Numer 2247” Julii Bejnarowicz i Amelii Niedzielko z klasy VII Szkoły Podstawowej im. Anastazji Milewskiej w Lipsku, napisana pod kierunkiem nauczycielki historii Krystyny Żabickiej.
Komisja przyznaje autorkom pierwszą nagrodę.
fot. Karolina Kuryło
Opisują one
wojenne losy mieszkańca wsi Rogożyn Nowy Czesława Mickiewicza i epizody z życia
z tych samych wydarzeń jego sąsiada – Jana Rusieckiego – niemieckich jeńców
wojennych z września 1939 roku.
Praca wyróżnia się rzetelnością, konsekwencją w wykorzystaniu systematycznie ułożonych licznych źródeł, emocjonalnym stosunkiem autorek do opisywanych postaci i ich przeżyć.
W kategorii szkół ponadpodstawowych napłynęła jedna praca pt. „ Przyszedł w takich klompikach na nogach … O zsyłce na Syberię i szczęściu rodzinnym – ze wspomnień babci Heleny” Mileny Łosińskiej z klasy I II Liceum Ogólnokształcącego w Augustowie im. Polonii i Polaków na Świecie. Opiekę nad pracą sprawowała Maria Kisielewska.
Komisja podjęła po dyskusji decyzję o przyznaniu autorce drugiego miejsca w tej kategorii.
fot. Karolina Kuryło
Wnuczka
Milena opowiada o życiu babci Heleny z domu Zyskowskiej z Żarnowa i jej rodziny
na Syberii, zesłanej 10 lutego 1940 roku.
Materiałów z tamtych lat autorka miała bardzo niewiele. Dziadkowie nie żyją. Nie zachowały się dokumenty ikonograficzne z Syberii. Pozostały jedynie wspomnienia babci, spisane w 1991 roku i wysłuchane fragmentaryczne wspomnienia starszych członków rodziny. Ikonografię uzupełniła mapką z miejscem zesłania – Kwitokiem i planem łagru, wykonanym przez innego Sybiraka, pochodzącego spod Grajewa.
Autorka rozszerzyła swoje badania na czasy powrotu z zesłania i założenia rodziny. Zdjęć ujęła sporo i skomentowała je wiadomościami etnograficznymi i genealogicznymi. Praca wzruszająca, która wymagała od wnuczki wielu starań.
Augustów, 15 maja 2019 r. Podpisy jurorek
A wcześniej…
Przed finałem konkursu, 14 maja br., zaprosiliśmy uczestników na szkolenie prowadzone przez Andrzeja Matusiewicza oraz objazd historyczny współorganizowany z Nadleśnictwem Płaska. Naszymi przewodnikami byli Irena i Wojciech Baturowie.
fot. Karolina Kuryło
Tak wiele i tak cennych przedsięwzięć mogło zaistnieć dzięki pracy organizatorów, jurorów oraz dzięki sponsorom. Wyrażamy wdzięczność wszystkim, którzy wsparli konkurs materialnie. Dziękujemy:
Staroście Augustowskiemu Jarosławowi Szlaszyńskiemu oraz Zarządowi Powiatu Augustowskiego
Burmistrzowi Miasta Augustów – Mirosławowi Karolczukowi
Dyrektorowi Brunswick Marine w Polsce – Waldemarowi Sikorze
Dziękujemy za atrakcyjne bony podarunkowe przekazane przez :
Centrum Sportu i Rekreacji w Augustowie
Kino Iskra
Pizzernię Toni Peperoni, Szuflada-Bistro, Park Pab, Grill Bar
fot. Maciej Godlewski
Dziękujemy uczniom II Liceum Ogólnokształcącego w Augustowie za pomoc w organizacji konkursu, a szczególnie: Kasi Puczyłowskiej, Ewie Chomiczewskiej i Kasi Krawczuk za relację z objazdu historycznego, Julii Kopiczko i Szymonowi Gejzlerowi za prowadzenie gali finałowej, Karolinie Kuryło i Maciejowi Godlewskiemu za zdjęcia, Szymonowi Ewce, Michałowi Wasilewskiemu i Sebastianowi Szyperkowi za obsługę techniczną, klasie I a za wszystko 🙂 Do zobaczenia za rok na XVIII edycji konkursu!
Zespół organizujący konkurs – nauczycielki II Liceum Ogólnokształcącego w Augustowie im. Polonii i Polaków na Świecie: Danuta Kaszlej, Emilia Faszcza, Elżbieta Sturgulewska, Maria Kisielewska we współpracy z Dyrekcją: Barbarą Koronkiewicz i Tomaszem Choroszewskim. Tekst opracowała Danuta Kaszlej.
Zapraszamy do obejrzenia fotoreportażu Macieja Godlewskiego z gali finałowej:
Obchody 228. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja rozpoczęły się na Rynku Zygmunta Augusta w Augustowie występem Orkiestry Dętej OSP Augustów-Lipowiec, działającej przy Augustowskich Placówkach Kultury. Licznie reprezentowane były poczty sztandarowe augustowskich szkół, instytucji i związków. Po okolicznościowym przemówieniu Burmistrza Mirosława Karolczuka pod pomnikiem „Tym, którzy oddali swe życie za wolną i sprawiedliwą Ojczyznę” złożone zostały kwiaty i zapalone znicze. Wiązanki od władz samorządowych złożyli: Bogdan Dyjuk – Radny Sejmiku Samorządowego Województwa Podlaskiego, Jarosław Szlaszyński – Starosta Augustowski wraz z członkami Zarządu Powiatu, Mirosław Karolczuk wraz z zastępcą i Przewodniczącym Rady Miasta. Były wiązanki od środowisk kombatanckich, kwiaty od Związku Sybiraków złożyła Barbara Czartoszewska, kwiaty od augustowskiego Koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej złożył Zbigniew Kaszlej. Cieszyła liczna obecność przebywających w Augustowie warszawskich środowisk niepodległościowych. Wiązanki kwiatów złożyły reprezentacje: Instytutu Historycznego NN im. prof. Andrzeja Ostoja Owsianego, Rady Krajowej NSZZ „Solidarność”, Okręgu Warszawa-Wschód Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej z Prezesem Mirosławem Widlickim. Uroczysta msza święta koncelebrowana pod przewodnictwem księdza dziekana Wojciecha Jabłońskiego w intencji Ojczyzny w Bazylice Mniejszej NSJ zakończyła obchody narodowego Święta Konstytucji 3 Maja w Augustowie.
Towarzyszyliśmy 23 kwietnia 2019 r. w ostatniej drodze kpt. Witolda Lewoca, ps. Brzozak”, „Kazik”, żołnierza Armii Krajowej Obwodu Augustów, członka honorowego augustowskiego koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.
Pogrzeb z asystą wojskową miał uroczysty charakter. Wartę przy trumnie w kościele p.w. Św. Rocha w Krasnymborze pełnili żołnierze 14 Suwalskiego Dywizjonu Artylerii Przeciwpancernej im. Józefa Piłsudskiego, asystę sztandaru augustowskiego Koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej stanowili żołnierze 12 Batalionu Lekkiej Piechoty w Suwałkach.
Liturgię pogrzebową odprawił ksiądz proboszcz Dariusz Rogiński. Zbigniew Kaszlej – historyk i Prezes Koła Augustów Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej przedstawił biogram śp. Witolda Lewoca opracowany wspólnie z Bartłomiejem Rychlewskim.
Na cmentarzu parafialnym w Krasnymborze trumnę prowadziła kompania honorowa, wystawiona przez 14 Suwalski Dywizjon Artylerii Przeciwpancernej im. Józefa Piłsudskiego. Salwa honorowa zamknęła uroczystości pogrzebowe.
Tekst wygłoszony podczas liturgii pogrzebowej śp. Witolda Lewoca.
Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus. Śp. Witold Lewoc był członkiem honorowym augustowskiego Koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Jako prezes tego Koła i historyk chcę podać znane mi podstawowe fakty z jego życiorysu.
Kpt. WITOLD LEWOC, ps. „Brzozak”, „Kazik” był synem Stanisława i Pelagii, urodził się 22.07.1927 r. w Jastrzębnej Drugiej. Żołnierzem Armii Krajowej został w marcu 1943 r., przysięgę złożył przed Stanisławem Trochimowiczem ps. „Mszarski”. Powierzono mu funkcję łącznika i członka drużyny terenowej Armii Krajowej dowodzonej przez kpr. Stanisława Makarewicza ps. ,,Wiarus”. Po zatrzymaniu „Wiarusa” przez Sowietów, mimo młodego wieku, Witold Lewoc został mianowany dowódcą patrolu. W lipcu 1945 r. poszukiwany był przez Sowietów, jak i Urząd Bezpieczeństwa, w czasie Obławy Augustowskiej. W porozumieniu z organizacją opuścił teren pow. Augustów. We wrześniu 1945 r. rozpoczął naukę w gimnazjum OO. Salezjanów w Różanymstoku. W grudniu 1945 Urząd Bezpieczeństwa wpadł na jego trop, ale dzięki kolegom szkolnym uniknął aresztowania. Korzystając z pomocy konspiracyjnej Komendy Obwodu Sokólskiego Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość, przeniósł się do szkoły w Suchowoli. Od tej pory używał własnego imienia i nazwiska, występował jednak jako ,,Witold Lewoc” – repatriant z Lidy (podając także fałszywe daty urodzenia i imiona rodziców). W Suchowoli ukończył II klasę gimnazjum. Jeszcze w 1946 r. Witold Lewoc wyjechał do Łodzi i z tym miastem związał resztę swego życia. Będąc poszukiwany przez Urząd Bezpieczeństwa do ujawnienia w 1956 ukrywał się, np. w samej Łodzi pięciokrotnie zmieniał adres zameldowania. Pracując w kancelarii ks. płk. Włodzimierza Ławrynowicza – kapelana (ludowego) WP w Łodzi, a jednocześnie naczelnego kapelana ZHP, ukończył szkołę średnią, studia wyższe i uzyskał uprawnienia adwokackie. Wykonywał zawód radcy prawnego. W czerwcu 1956 r. w Białymstoku ujawnił się. Inwigilowany przez Służbę Bezpieczeństwa do końca istnienia PRL. W latach 1980-1981 był doradcą prawnym NSZZ „Solidarność” Ziemi Łódzkiej. W 1987 r. przeszedł na emeryturę. Po powstaniu Instytutu Pamięci Narodowej udzielał mu pomocy w ujawnianiu zbrodni komunistycznych oraz w ściganiu ich sprawców.
Od chwili powstania augustowskiego Koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej był jego aktywnym członkiem. Ze względu na to, że w Łodzi mieszkało wielu Akowców pochodzących z naszego terenu, utworzył Oddział Białostocki Okręgu Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Łodzi. Śp. Witold Lewoc był redaktorem prawie trzydziestu numerów wydawanego w latach 1989-1992 Augustowskiego Biuletynu Informacyjnego Koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Augustowie, sporządził „Spis żołnierzy Armii Krajowej Obwodu Augustów”, dzielił się wiedzą o niepodległościowym podziemiu na konferencjach naukowych i spotkaniach. Corocznie w okresie wakacyjnym odwiedzał rodzinne strony, brał udział w akowskich uroczystościach w Augustowie. Można było wtedy toczyć z panem Witoldem dysputy na temat podziemia niepodległościowego na naszej ziemi. Pan Witold miał wiele pomysłów dotyczących upamiętnień miejsc pamięci narodowej, mocno leżało mu na sercu funkcjonowanie Muzeum Armii Krajowej w Janówce. Widoczne ślady jego działalności znaleźć można także na krasnoborskim cmentarzu. Miał swój udział w powstaniu pomnika powstańców styczniowych oraz pomnika ofiar Obławy Augustowskiej pochodzących z parafii Krasnybór.
Dziś oddaję
hołd i chylę czoło przed kpt. Witoldem Lewocem, synem tej patriotycznej i
boleśnie doświadczonej ziemi, której dobrze się zasłużył. Cześć Jego pamięci!
Dziękuję za obecność sztandarów i asystę wojskową dowódcom i żołnierzom 14 Suwalskiego Dywizjonu Artylerii Przeciwpancernej oraz 12 Batalionu Lekkiej Piechoty Wojsk Obrony Terytorialnej.
