W związku ze zbliżającą się 80-tą rocznicą wybuchu II wojny światowej w imieniu Klubu Historycznego im. Armii Krajowej w Augustowie zgłosiliśmy postulat: POLICZMY STRATY! Dotyczył on strat najboleśniejszych – osobowych. Poprzez nazwanie z imienia i nazwiska wszystkich znanych ofiar niemieckiej okupacji pragniemy przywrócić je zbiorowej pamięci. Na naszej internetowej stronie klubowej 27 czerwca 2019 r. opublikowaliśmy pierwszą listę zawierającą 139 nazwisk osób pochodzących z powiatu augustowskiego, które przeszły gehennę niemieckich obozów koncentracyjnych. Poniżej zamieszczamy opracowaną przez Zbigniewa Kaszleja listę osób związanych z powiatem augustowskim, o których pozyskaliśmy informacje, że uczestniczyli jako żołnierze w kampanii wrześniowej 1939 r., zostali wzięci przez Niemców do niewoli i byli więźniami obozów jenieckich. Może odnajdziecie Państwo na tej liście bliskich, krewnych, znajomych? Prosimy – uzupełnijcie te często szczątkowe informacje.
Prezentujemy 47 nazwisk. Mamy świadomość, że mieszkańców naszej ziemi więzionych w obozach jenieckich było dużo więcej. Lista jest niepełna, konieczne są uzupełnienia, dopiski. Być może znajdują się na niej też osoby błędnie przypisane do tej kategorii – czekamy na sprostowania. Wykaz nasz zawiera podstawowe, znane nam dane osobowe, (imię i nazwisko, data urodzenia, imiona rodziców, miejsce zamieszkania) oraz szczątkowe dane dotyczące działalności, bądź przetrzymywania w więzieniach i obozach jenieckich. Zapraszamy więc do współpracy przy jego uzupełnianiu.
Uczestniczyliśmy w sobotę 6 lipca 2019 r. w Sztabinie, w ostatniej drodze śp. Heleny Kozłowskiej. Mszy świętej pogrzebowej koncelebrowanej przewodniczył ksiądz Krzysztof Bronakowski – proboszcz parafii św. Jakuba Apostoła w Sztabinie. Na sztabińskim cmentarzu śp. Helenę Kozłowską pożegnali mieszkańcy Sztabina, gminy Sztabin, powiatu augustowskiego, a także współpracownicy „Naszego Sztabińskiego Domu” z całego kraju.
3 lipca 2019 r. w Sztabinie zginęła w wypadku drogowym Helena Kozłowska, Redaktor Naczelna „Naszego Sztabińskiego Domu”.
Mieliśmy ten zaszczyt i honor wielokrotnie gościć śp. Helenę Kozłowską podczas różnych przedsięwzięć Klubu Historycznego, zawsze była dobrym duchem naszych sztabińskich kontaktów.
Są jednak ludzie niezastąpieni…
Niech odpoczywa w Panu.
Uroczystości pogrzebowe rozpoczną się mszą św. w sztabińskim kościele w sobotę, 6 lipca br., o godzinie 10.30. Składamy wyrazy współczucia rodzinie.
Helena Kozłowska (1941 – 2019)
Helena Kozłowska urodziła się 23.05.1941 r. w Kamiennej Starej. Była absolwentką Liceum Pedagogicznego w Augustowie, nauczycielką języka polskiego w Szkole Podstawowej w Jaziewie, a następnie w Sztabinie, dokąd sprowadziła się wraz z mężem w końcówce lat osiemdziesiątych XX wieku. Była też harcerką, pod opieką której pracowały liczne harcerskie zastępy.
Z chwilą przejścia na emeryturę poprzez swoją pracę i działalność popularyzatorską Pani Helena Kozłowska włożyła ogromny wkład w szerzenie wiedzy historycznej dotyczącej Augustowszczyzny, rozwój edukacji patriotycznej młodzieży sztabińskiej i integrację całego środowiska gminy.
Bardzo ważna
była działalność społeczna Pani Heleny. Kilka kadencji była przewodniczącą
Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, członkiem zarządu stowarzyszenia
Klub Abstynenta „Biebrza” w Sztabinie. Współorganizowała wiele uroczystości i
imprez integrujących lokalną społeczność.
Współtworzyła
„Nasz Sztabiński Dom”. Z chwilą śmierci Romana Gębicza została jego Redaktor
Naczelną. Dzięki wielkiemu zaangażowaniu
zgromadziła wokół miesięcznika szerokie grono współpracowników. Efektem tej
współpracy jest bardzo wysoki poziom pisma, które dzięki pracy Heleny Kozłowskiej
stało się wizytówką Gminy Sztabin. Na łamach „Naszego Sztabińskiego Domu” publikowane
są artykuły z dziejów ziemi sztabińskiej, a także powiatu augustowskiego.
Właściwie prowadzona polityka wydawnicza doprowadziła do tego, że w piśmie
publikowane są teksty źródłowe, opracowania historyczne oraz artykuły
publicystyczne dotyczące regionu. Na łamach „Naszego Sztabińskiego Domu” gości
wiele artykułów o Obławie Augustowskiej z lipca 1945 r., o podziemiu
niepodległościowym na ziemi sztabińskiej, o pierwszych powojennych latach.
Mocną stroną pisma są wspomnienia i zamieszczane fragmenty pamiętników pisanych
przez osoby pochodzące ze Sztabina i okolic.
W ramach Klubu Historycznego im. Armii Krajowej w Augustowie współpracowaliśmy z Panią Heleną Kozłowską przy realizacji wielu zamierzeń. Wspierała działalność klubową ukierunkowaną na rzecz upowszechniania pamięci. Propagowała na łamach „Naszego Sztabińskiego Domu” kolejne edycje konkursu „Historia utrwalona na starej fotografii”, realizację projektów, m.in. „Zachowajmy miejsca pamięci dla potomności – nie niszczmy ich!”, który w ramach rządowego programu ograniczania przestępczości i aspołecznych zachowań „Razem bezpieczniej”, realizowaliśmy w latach 2011-2012 na terenie gminy Sztabin. Świetnie rozumiała znaczenie nabycia przez młodych ludzi szacunku dla tradycji, troski o obiekty zabytkowe, dbanie o te miejsca i niedopuszczenie do ich dewastacji.
Będzie nam brakowało Pani Heleny Kozłowskiej. Pozostały
wspomnienia, fotografie oraz całe roczniki miesięcznika „Nasz Sztabiński Dom”,
będącego kopalnią wiedzy o dziejach Sztabina i okolic. Roczniki „NSzD”
pozostaną także pomnikiem ziemskiej pracy śp. Heleny Kozłowskiej.
W tym roku mija 80 rocznica wybuchu II wojny światowej. Rocznica „okrągła”, skłaniająca do refleksji, bowiem ziemia augustowska w wiano II wojny światowej wniosła wielką daninę krwi. Okupanci, najpierw sowiecki, potem niemiecki i znowu sowiecki prowadzili politykę eksploatacji, eksterminacji, wyniszczenia naszego narodu. Były trzy wielkie sowieckie deportacje na „nieludzką ziemię”, następny okupant na roboty przymusowe wywiózł kwiat naszej młodzieży. Były niemieckie i sowieckie aresztowania za współpracę z podziemiem niepodległościowym, okrutna rzeczywistość obozów koncentracyjnych bądź łagrów. Na terenie powiatu augustowskiego miały miejsce publiczne egzekucje, pacyfikacje całych wsi. Część żołnierzy walczących w kampanii wrześniowej 1939 r. znalazła się w obozach jenieckich. Powstały Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie, w których szeregach walczyło wielu naszych rodaków, pochodzących z Augustowszczyzny. Warto zadbać o pamięć o tych wydarzeniach i o ludziach biorących w nich udział.
Odchodzą na „wieczną wartę” kolejni świadkowie tamtych lat. Krąg osób, które można wypytać o te bolesne i dramatyczne wydarzenia, z roku na rok zmniejsza się.
W związku ze zbliżającą się 80-tą rocznicą wybuchu wojny zgłaszamy postulat: POLICZMY STRATY! Straty najboleśniejsze – osobowe.
W leśnych ostępach Puszczy Augustowskiej 3 czerwca 2019 r. miała miejsce uroczystość odsłonięcia pomnika leśnika, ppor. Juliana Wierzbickiego, ps. „Roman“ – dowódcy oddziału partyzanckiego Obwodu Suwałki Armii Krajowej. Organizatorami uroczystości byli: Nadleśnictwo Szczebra, Gmina Nowinka i Stowarzyszenie Poszukiwań Miejsc Walk i Martyrologii oraz Mogił Wojennych „Leśni”.
W uroczystości wzięła udział Julia Pawlukiewicz, siostra Juliana Wierzbickiego wraz z rodziną a także Anna Urbanowska ps. „Lalka”, żołnierz Armii Krajowej, łączniczka, członek oddziału „Romana”. Na uroczystość przybyły poczty sztandarowe: 14 Suwalskiego Dywizjonu Artylerii Przeciwpancernej im. Józefa Piłsudskiego, 1 Batalionu Zmechanizowanego im. 3 Pułku Szwoleżerów Mazowieckich, augustowskiego Koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej i Szkoły Podstawowej w Nowince im. Powstańców Styczniowych. Żołnierze 1 Batalionu Szwoleżerów Mazowieckich wchodzącego w skład 15 Giżyckiej Brygady Zmechanizowanej im Zawiszy Czarnego przejęli tradycje 3 Pułku Szwoleżerów Mazowieckich Armii Krajowej, pod którego sztandarami walczył oddział Juliana Wierzbickiego. W uroczystościach uczestniczyli: Mieczysław Załuska – ksiądz proboszcz parafii p.w. Józefa Oblubieńca w Szczepkach, Jarosław Gosk – ksiądz proboszcz Parafii pw. Matki Boskiej Anielskiej w Monkiniach, Arkadiusz Pietuszewski – ksiądz proboszcz Parafii p.w. Matki Bożej Szkaplerznej w Studzienicznej. Przybył Jarosław Zieliński – poseł na Sejm RP, wiceminister Spraw Wewnętrznych i Administracji, Jarosław Szlaszyński – Starosta Augustowski, Dariusz Szkiłądź – Wicestarosta, Lech Łępicki – Burmistrz Lipska, Teresa Strękowska – Wójt gminy Nowinka, Radosław Wawiórko – Wójt gminy Bargłów Kościelny, Jarosław Karp – Wójt gminy Sztabin, Wiesław Gołaszewski — Wójt gminy Płaska. Obecny był gen. bryg. Norbert Iwanowski – dowódca 15 Giżyckiej Brygady Zmechanizowanej im. Zawiszy Czarnego, wraz z ppłk. Wojciechem Kurzawą – dowódcą i żołnierzami 1 Batalionu Zmechanizowanego, ppłk Krzysztof Świderski – dowódca 14 Suwalskiego Dywizjonu Artylerii Przeciwpancernej im. Józefa Piłsudskiego, ppłk Jarosław Kowalewski – Komendant Wojskowej Komendy Uzupełnień w Suwałkach. Przybyli Komendanci Powiatowi Policji w Augustowie, Suwałkach i Sejnach, Komendant Powiatowy Państwowej Straży Pożarnej w Augustowie, dyrektor Aresztu Śledczego w Suwałkach, przedstawiciele placówek Straży Granicznej w Augustowie, Płaskiej i Lipsku, leśnicy z Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Białymstoku i Nadleśniczowie Nadleśnictw mających swoje siedziby na terenie Puszczy Augustowskiej. Przybyli członkowie augustowskiego koła ŚZŻAK z prezesem Zbigniewem Kaszlejem, obecna była Danuta Kaszlej – Prezes Klubu Historycznego im. Armii Krajowej w Augustowie. byli harcerze oraz społeczność szkoły Podstawowej im. Powstańców Styczniowych w Nowince.
Pomnik poświęcony ppor. Julianowi Wierzbickiemu ps. „Roman” powstał dzięki staraniom Stowarzyszenia Poszukiwań Miejsc Walk i Martyrologii oraz Mogił Wojennych „Leśni”. Postawiony został w pobliżu miejsca, gdzie w sierpniu 1944 r. zginął „Roman”. Miejsce, gdzie usadowiony jest pomnik, uzupełnia dziewięciometrowy krzyż oraz tablica informacyjna przybliżająca postać Juliana Wierzbickiego i historię tego miejsca.
Uroczystość rozpoczęło powitanie gości przez Wojciecha Stankiewicza Nadleśniczego Nadleśnictwa Szczebra. Poświęcenia pomnika dokonał proboszcz Parafii Szczepki Mieczysław Załuska w asyście księdza Jarosława Goska i księdza Arkadiusza Pietuszewskiego. Odsłonięcia pomnika dokonali: Jarosław Zieliński, Julia Pawlukiewicz, Anna Urbanowska, gen. bryg. Norbert Iwanowski i Wojciech Stankiewicz.
Postać Juliana Wierzbickiego ps. „Roman” przybliżył zebranym Tomasz Kiełczewski – Prezes Stowarzyszenia Poszukiwań Miejsc Walk i Martyrologii oraz Mogił Wojennych „Leśni” a zarazem Kierownik Muzeum Ziemi Augustowskiej. Następnie przemówienie wygłosił Jarosław Zieliński – poseł na Sejm RP, Wiceminister Spraw Wewnętrznych i Administracji. Za udział w uroczystości podziękowała zebranym Wójt gminy Nowinka.
Następnym
punktem uroczystości było złożenie wiązanek kwiatów i zapalenie zniczy pod
pomnikiem Juliana Wierzbickiego. Uroczystości odsłonięcia pomnika „Romana”
zakończyło wspólne pamiątkowe zdjęcie.
Wystrzał armatni rozpoczął bieg „Romana”, w którym udział wzięła społeczność Szkoły Podstawowej im. Powstańców Styczniowych w Nowince. Rozgrywany w różnych kategoriach wiekowych, wytyczony po leśnych puszczańskich ostępach dostarczył wielu emocji. Po dekoracji zwycięzców biegu „Romana” wszyscy uczestnicy otrzymali pamiątkowe dyplomy i „drewniane” medale. Wspólna grochówka zakończyła tą ważną dla gminy Nowinka i Powiatu Augustowskiego patriotyczną uroczystość.
Nagrobki żołnierzy z I wojny światowej, osób pochodzących z parafii w Bargłowie Kościelnym zmarłych na Syberii, Sybiraków, ofiar niemieckich represji, uczestników walk o niepodległość Ojczyzny, żołnierzy Armii Krajowej.
Obchody 228. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja rozpoczęły się na Rynku Zygmunta Augusta w Augustowie występem Orkiestry Dętej OSP Augustów-Lipowiec, działającej przy Augustowskich Placówkach Kultury. Licznie reprezentowane były poczty sztandarowe augustowskich szkół, instytucji i związków. Po okolicznościowym przemówieniu Burmistrza Mirosława Karolczuka pod pomnikiem „Tym, którzy oddali swe życie za wolną i sprawiedliwą Ojczyznę” złożone zostały kwiaty i zapalone znicze. Wiązanki od władz samorządowych złożyli: Bogdan Dyjuk – Radny Sejmiku Samorządowego Województwa Podlaskiego, Jarosław Szlaszyński – Starosta Augustowski wraz z członkami Zarządu Powiatu, Mirosław Karolczuk wraz z zastępcą i Przewodniczącym Rady Miasta. Były wiązanki od środowisk kombatanckich, kwiaty od Związku Sybiraków złożyła Barbara Czartoszewska, kwiaty od augustowskiego Koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej złożył Zbigniew Kaszlej. Cieszyła liczna obecność przebywających w Augustowie warszawskich środowisk niepodległościowych. Wiązanki kwiatów złożyły reprezentacje: Instytutu Historycznego NN im. prof. Andrzeja Ostoja Owsianego, Rady Krajowej NSZZ „Solidarność”, Okręgu Warszawa-Wschód Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej z Prezesem Mirosławem Widlickim. Uroczysta msza święta koncelebrowana pod przewodnictwem księdza dziekana Wojciecha Jabłońskiego w intencji Ojczyzny w Bazylice Mniejszej NSJ zakończyła obchody narodowego Święta Konstytucji 3 Maja w Augustowie.
Towarzyszyliśmy 23 kwietnia 2019 r. w ostatniej drodze kpt. Witolda Lewoca, ps. Brzozak”, „Kazik”, żołnierza Armii Krajowej Obwodu Augustów, członka honorowego augustowskiego koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.
Pogrzeb z asystą wojskową miał uroczysty charakter. Wartę przy trumnie w kościele p.w. Św. Rocha w Krasnymborze pełnili żołnierze 14 Suwalskiego Dywizjonu Artylerii Przeciwpancernej im. Józefa Piłsudskiego, asystę sztandaru augustowskiego Koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej stanowili żołnierze 12 Batalionu Lekkiej Piechoty w Suwałkach.
Liturgię pogrzebową odprawił ksiądz proboszcz Dariusz Rogiński. Zbigniew Kaszlej – historyk i Prezes Koła Augustów Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej przedstawił biogram śp. Witolda Lewoca opracowany wspólnie z Bartłomiejem Rychlewskim.
Na cmentarzu parafialnym w Krasnymborze trumnę prowadziła kompania honorowa, wystawiona przez 14 Suwalski Dywizjon Artylerii Przeciwpancernej im. Józefa Piłsudskiego. Salwa honorowa zamknęła uroczystości pogrzebowe.
Tekst wygłoszony podczas liturgii pogrzebowej śp. Witolda Lewoca.
Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus. Śp. Witold Lewoc był członkiem honorowym augustowskiego Koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Jako prezes tego Koła i historyk chcę podać znane mi podstawowe fakty z jego życiorysu.
Kpt. WITOLD LEWOC, ps. „Brzozak”, „Kazik” był synem Stanisława i Pelagii, urodził się 22.07.1927 r. w Jastrzębnej Drugiej. Żołnierzem Armii Krajowej został w marcu 1943 r., przysięgę złożył przed Stanisławem Trochimowiczem ps. „Mszarski”. Powierzono mu funkcję łącznika i członka drużyny terenowej Armii Krajowej dowodzonej przez kpr. Stanisława Makarewicza ps. ,,Wiarus”. Po zatrzymaniu „Wiarusa” przez Sowietów, mimo młodego wieku, Witold Lewoc został mianowany dowódcą patrolu. W lipcu 1945 r. poszukiwany był przez Sowietów, jak i Urząd Bezpieczeństwa, w czasie Obławy Augustowskiej. W porozumieniu z organizacją opuścił teren pow. Augustów. We wrześniu 1945 r. rozpoczął naukę w gimnazjum OO. Salezjanów w Różanymstoku. W grudniu 1945 Urząd Bezpieczeństwa wpadł na jego trop, ale dzięki kolegom szkolnym uniknął aresztowania. Korzystając z pomocy konspiracyjnej Komendy Obwodu Sokólskiego Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość, przeniósł się do szkoły w Suchowoli. Od tej pory używał własnego imienia i nazwiska, występował jednak jako ,,Witold Lewoc” – repatriant z Lidy (podając także fałszywe daty urodzenia i imiona rodziców). W Suchowoli ukończył II klasę gimnazjum. Jeszcze w 1946 r. Witold Lewoc wyjechał do Łodzi i z tym miastem związał resztę swego życia. Będąc poszukiwany przez Urząd Bezpieczeństwa do ujawnienia w 1956 ukrywał się, np. w samej Łodzi pięciokrotnie zmieniał adres zameldowania. Pracując w kancelarii ks. płk. Włodzimierza Ławrynowicza – kapelana (ludowego) WP w Łodzi, a jednocześnie naczelnego kapelana ZHP, ukończył szkołę średnią, studia wyższe i uzyskał uprawnienia adwokackie. Wykonywał zawód radcy prawnego. W czerwcu 1956 r. w Białymstoku ujawnił się. Inwigilowany przez Służbę Bezpieczeństwa do końca istnienia PRL. W latach 1980-1981 był doradcą prawnym NSZZ „Solidarność” Ziemi Łódzkiej. W 1987 r. przeszedł na emeryturę. Po powstaniu Instytutu Pamięci Narodowej udzielał mu pomocy w ujawnianiu zbrodni komunistycznych oraz w ściganiu ich sprawców.
Od chwili powstania augustowskiego Koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej był jego aktywnym członkiem. Ze względu na to, że w Łodzi mieszkało wielu Akowców pochodzących z naszego terenu, utworzył Oddział Białostocki Okręgu Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Łodzi. Śp. Witold Lewoc był redaktorem prawie trzydziestu numerów wydawanego w latach 1989-1992 Augustowskiego Biuletynu Informacyjnego Koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Augustowie, sporządził „Spis żołnierzy Armii Krajowej Obwodu Augustów”, dzielił się wiedzą o niepodległościowym podziemiu na konferencjach naukowych i spotkaniach. Corocznie w okresie wakacyjnym odwiedzał rodzinne strony, brał udział w akowskich uroczystościach w Augustowie. Można było wtedy toczyć z panem Witoldem dysputy na temat podziemia niepodległościowego na naszej ziemi. Pan Witold miał wiele pomysłów dotyczących upamiętnień miejsc pamięci narodowej, mocno leżało mu na sercu funkcjonowanie Muzeum Armii Krajowej w Janówce. Widoczne ślady jego działalności znaleźć można także na krasnoborskim cmentarzu. Miał swój udział w powstaniu pomnika powstańców styczniowych oraz pomnika ofiar Obławy Augustowskiej pochodzących z parafii Krasnybór.
Dziś oddaję
hołd i chylę czoło przed kpt. Witoldem Lewocem, synem tej patriotycznej i
boleśnie doświadczonej ziemi, której dobrze się zasłużył. Cześć Jego pamięci!
Dziękuję za obecność sztandarów i asystę wojskową dowódcom i żołnierzom 14 Suwalskiego Dywizjonu Artylerii Przeciwpancernej oraz 12 Batalionu Lekkiej Piechoty Wojsk Obrony Terytorialnej.
17 kwietnia 2019 r. w wieku 73 lat zmarła Lucyna Milanowska, emerytowana dyrektorka Szkoły Podstawowej im. Armii Krajowej w Janówce. Pani Lucyna była jedną z inicjatorek nadania szkole tego zaszczytnego imienia. Niech odpoczywa w Panu
Uroczystość pogrzebowa będzie miała miejsce 23 kwietnia 2019 r. (wtorek) o godz. 14.00 w Kościele p.w. Świętej Rodziny na augustowskich Wypustach.
17 kwietnia 2019 r. w Łodzi zmarł Witold Lewoc ps. „Brzozak”, „Kazik”, żołnierz Obwodu Augustów Armii Krajowej, Armii Krajowej Obywateli i Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. Niech odpoczywa w Panu.
Uroczystości pogrzebowe odbędą się 23 kwietnia 2019 r. (wtorek) o godz. 13.00 w kościele p.w. św. Rocha w Krasnymborze.
Witold Lewoc 1927 – 2019
LEWOC WITOLD, ps. „Brzozak”, „Kazik” – syn Stanisława i Pelagii, ur. 22.07.1927 r. w Jastrzębnej Drugiej. Żołnierz Armii Krajowej od 1943 r., przysięgę złożył przed Stanisławem Trochimowiczem ps. „Mszarski”. Przydzielony został do jednostki pomocniczej WSOP (Wojskowa Służba Ochrony Powstania). Powierzono mu funkcję łącznika. W lipcu 1945 r. poszukiwany był przez Sowietów w czasie Obławy Augustowskiej. We wrześniu 1945 r. rozpoczął naukę w gimnazjum OO. Salezjanów w Różanymstoku. Po ukończeniu tam pierwszej klasy, korzystając z pomocy Komendy Obwodu Sokólskiego WiN, przeniósł się do szkoły w Suchowoli. Posługując się fałszywym życiorysem zamieszkał na krótko u doktora Jana Rudzińskiego. Jeszcze w 1946 r. wyjechał do Łodzi i z tym miastem związał resztę swego życia. Będąc poszukiwany przez UB do 1956 r. posługiwał się fałszywymi dokumentami. Ukończył szkołę średnią, studia wyższe i podyplomowe i uzyskał uprawnienia adwokackie. Wykonywał zawód radcy prawnego. Od 1987 r. na emeryturze.
