Cmentarze

Fotoreportaż autorstwa Zbigniewa Kaszleja z Cmentarza Centralnego w Szczecinie.
Gdy klikniesz w zdjęcie – odbędziesz spacer po tej wielkiej nekropolii i zobaczysz, jak ciekawy obraz pamięci narodowej odbija ona. 

W dniach 17-18 października 2020 r. w imieniu Klubu Historycznego im. Armii Krajowej w Augustowie gościliśmy we Wrocławiu u przyjaciół ze Stowarzyszenia Odra-Niemen. Odwiedziliśmy Cmentarz Osobowicki, gdzie znajdują się kwatery m.in. Żołnierzy Wyklętych. Znaleziono tam ślady ok. 350 grobów. Na polu 120 i 81a są groby pomordowanych w więzieniach m.in. na ul. Kleczkowskiej we Wrocławiu.

Fotoreportaż autorstwa Zbigniewa Kaszleja z pobytu na cmentarzu osobowickim.

Fot. Kamil Batus

We wrześniu br. obchodziliśmy 100. rocznicę Bitwy Niemeńskiej – decydującej bitwy wojny polsko – bolszewickiej 1920 roku.
Ksiądz Tadeusz Białous, ksiądz Wojciech Kuprewicz, Jarosław Szlaszyński – Starosta Augustowski, Dariusz Szkiłądź – Wicestarosta oraz Zbigniew Kaszlej – Naczelnik Wydziału Organizacyjno – Prawnego, jednocześnie pełniący funkcję Prezesa augustowskiego Koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, złożyli wiązankę kwiatów i zapalili znicze na mogile poległych żołnierzy na cmentarzu w Rygałówce . Znajduje się tam pomnik na grobie dziewięciu żołnierzy poległych pod Siółkiem, jako jedyny w powiecie augustowskim, przypominający o toczonych walkach z bolszewikami podczas Bitwy Niemeńskiej.

O walkach pod Siółkiem w 1920 r. w artykule „Historia z cmentarnej tablicy” autorstwa (szs) w miesięczniku „Echo Lipska” nr 2 z września 1993 r. czytamy:

„Był wrzesień 1920 roku. Zachodnie tereny Augustowszczyzny już były wolne od wojsk bolszewickich, jedynie na wschodnich terenach, w okolicy Rakowicz, Hołynki i Grodna, były jeszcze cofające się oddziały armii bolszewickiej.

Szosą augustowską w kierunku Grodna posuwał się zwiad polski 101 Kawaleryjskiego Lotnego Pułku złożonego z dziewięciu młodych chłopców, pod dowództwem kaprala Janka Bielińskiego, ucznia gimnazjum w Żytomierzu. Gdy zwiadowcy ukazali się zza pagórka koło wsi Siółko i posuwali się szosą w kierunku Rakowicz, zostali ostrzelani przez bolszewików z karabinu maszynowego umieszczonego na wzgórzach koło Rakowicz. Wszyscy kawalerzyści zostali na szosie zabici. Zwłoki młodych żołnierzy ludzie z Siółka i Rygałówki zabrali i pochowali na cmentarzu w Rygałówce. Na mogile postawili drewniany krzyż, a na tablicy umieścili nazwiska wszystkich zabitych żołnierzy. W późniejszych latach na mogile ustawiono krzyż metalowy i ogrodzono barierką. Obecnie na metalowym krzyżu jest umieszczony orzeł w koronie wytłoczony w miedzianej blasze, a na tablicy widnieje napis:

„JANEK BIELIŃSKI
UCZEŃ GIMNAZJUM W ŻYTOMIERZU
LAT 18 KAPRAL 101 KAWALERYJSKIEGO
LOTNEGO PUŁKU
POLEGŁ WRAZ Z 8 KOLEGAMI
23.09.1920 r. POD SIÓŁKIEM
CZEŚĆ ICH PAMIĘCI”

W 2010 r. na mogile przybył kamień z tablicą oddającą cześć pomordowanym pod Siółkiem, a także wszystkim poległym podczas walk w tym czasie:

„JANKOWI BIELIŃSKIEMU
POLEGŁEMU POD SIÓŁKIEM
WRAZ Z 8 KOLEGAMI
ORAZ
ŻOŁNIERZOM I OCHOTNIKOM
WOJSKA POLSKIEGO POLEGŁYM
NA ZIEMI LIPSKIEJ W WALKACH
O ODZYSKANIE NIEPODLEGŁOŚCI
W LATACH 1919-1920
W 90. ROCZNICĘ BITWY
NIEMEŃSKIEJ – SPOŁECZEŃSTWO

„JEŚLI ZAPOMNĘ O NICH,
TY BOŻE ZAPOMNIJ O MNIE”
A. MICKIEWICZ