W Miejskim Domu Kultury w Augustowie, 25 marca 2013 r. odbyła się promocja publikacji wydanej przez Instytut Pamięci Narodowej: Śladami zbrodni. Przewodnik po miejscach represji komunistycznych lat 1944 -1956 (redakcja naukowa Tomasz Łabuszewski). Promocję albumu poprowadził dr Marcin Zwolski z Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej IPN w Białymstoku, koordynator części projektu obejmującego badania nad śladami komunistycznych zbrodni z lat 1944 – 1956 w dawnym woj. białostockim.
Przedstawił on zebranym założenia publikacji, zaprezentował siedziby więzień i Urzędów Bezpieczeństwa Publicznego zlokalizowanych na tym terenie. Szczególną uwagę dr Marcin Zwolski skupił na tzw. Domu Turka w Augustowie, cytując zeznania pracowników augustowskiego PUBP z końca lat pięćdziesiątych, opisujących bez skrupułów fakty brutalnych przesłuchiwań i mordestw popełnianych na terenie posesji. Padły słowa uznania, że w Augustowie istnieje mocne środowisko, które potrafiło obronić to ważne dla narodowej pamięci miejsce zbrodni komunistycznych przed zabudową galerią handlową. Jednym z ważnych celów projektu Śladami zbrodni było uzmysłowienie, że zbrodnie komunistyczne do dziś nie zostały zrównane ze zbrodniami hitlerowskich Niemiec, a ich miejsca są często zapomniane, pamięć o ofiarach aparatu bezpieczeństwa jest w niektórych z nich profanowana, a nie honorowana, co dziwi, bo przecież stanowi ona równie ważny element pamięci narodowej, jak pamięć o ofiarach niemieckiej okupacji. Jeśli przez prawie pół wieku zakłamywania naszej historii, polegli z rąk sowieckiego i polskiego aparatu bezpieczeństwa skazani byli na zapomnienie lub zohydzano ich pamięć, nazywano bandytami, to tym bardziej niepodległe państwo polskie i Polacy są dziś zobowiązani zadbać o nich. Czas na upamiętnienie i ochronę miejsc zbrodni komunistycznych. Album Śladami zbrodni prezentuje też miejsca przetrzymywania zatrzymanych w Obławie Augustowskiej w lipcu 1945 r. Miło nam, że znalazł się tu akcent dokumentujący wieloletnią merytoryczną współpracę Klubu Historycznego im. Armii Krajowej w Augustowie z historykami IPN. Prezentowane miejsca oraz osoby pamiętające przebieg sowieckiej pacyfikacji w swoich wsiach wskazał Marcinowi Zwolskiemu Zbigniew Kaszlej, dokumentujący pamięć o Obławie Augustowskiej. Album Śladami zbrodni, starannie wydany, z piękną oprawą graficzną, jest recenzowany, jako jedna z najważniejszych publikacji IPN w ostatnich latach. Cieszę się, że IPN zamierza wydać odrębny tom poświęcony miejscom zbrodni komunistycznych na Białostocczyźnie. Prezes IPN, dr Łukasz Kamiński napisał we wstępie do omawianej publikacji: Jestem przekonany, że ten monumentalny album przyczyni się do wzrostu zainteresowania miejscami zbrodni, a także do ich odpowiedniego upamiętnienia i ochrony(…). Mam nadzieję, że chociaż w kilku z nich powstaną muzea poświęcone pamięci ofiar komunistycznego terroru. Jesteśmy to winni dziesiątkom tysięcy więzionych, torturowanych i zamordowanych. Augustowski Dom Turka jest idealnym miejscem na takie muzeum. Nowoczesne, pierwsze w Polsce muzeum w autentycznej siedzibie NKWD i PUBP, budujące dumę z oporu społecznego wobec narzuconego systemu komunistycznego miałoby moc przyciągania turystów do Augustowa, a tego nasze miasto potrzebuje. Jeśli właściciel Domu Turka tej szansy nie chce wykorzystać, pozostawiając budynek w opłakanym stanie, niech umożliwi to samorządowi. Propozycja odzyskania obiektu po jego rynkowej wycenie nie została odwołana, a żal patrzeć jak ten ważny budynek niszczeje. Organizatorami promocji byli: Starosta Augustowski, Klub Historyczny im. Armii Krajowej w Augustowie, Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku oraz Augustowskie Placówki Kultury.
Danuta Kaszlej