Zostaliśmy zaproszeni przez Olecką Izbę Historyczną na spotkanie, którego tematem była Obława Augustowska z uwzględnieniem nowych informacji dotyczących tej sowieckiej zbrodni dokonanej na Polakach w lipcu 1945 r.

W lutym br. historycy Oddziału IPN w Białymstoku zaprezentowali dokumenty dotyczące działań wojskowych 50 armii i wspomagających ją jednostek z 48 armii, wchodzących w skład III Fontu Białoruskiego. W lipcu 1945 r. przeprowadziły one na terenie północno-wschodniej Polski, a także na terenie ziem II RP utraconych na rzecz litewskiej i białoruskiej republiki sowieckiej, wielką akcję skierowaną przeciwko podziemiu niepodległościowemu.

Dokumenty te są dostępne w języku rosyjskim na stronach internetowych Centralnego Archiwum Ministerstwa Obrony Federacji Rosyjskiej. Pisaliśmy o nich szerzej tutaj: http://akklub.pl/aktualnosci/nowe-informacje-o-przebiegu-oblawy-augustowskiej/
Podczas spotkania w Olecku zacytowaliśmy fragmenty sprawozdań z działań formacji wchodzących w skład III Frontu Białoruskiego w okresie lipiec – sierpień 1945 r., które dobitnie wykazały, że jednostki realizujące Obławę Augustowską operowały również na terenie obecnych powiatów: oleckiego, ełckiego i gołdapskiego. Zmienia to dotychczas przyjmowany przez historyków zasięg geograficzny lipcowej pacyfikacji. Wchodzące w skład 50 armii jednostki z 69 i 124 korpusu strzeleckiego, po zakończeniu głównej fazy operacji wojskowej w augustowskich lasach (od 12 do 18 lipca) i po powtórnym „przeczesaniu” ich i pobliskich miejscowości w dniach następnych, przesunęły się na zachód poszukując tam „band Armii Krajowej” w celu ich zlikwidowania.

Zapis z 21 lipca 1945 r. informuje, że sztab 50 armii zalazł się w Olecku, gdzie (jak wiemy z szyfrogramu szefa Smiersza – Abakumowa do szefa NKWD – Berii) dzień wcześniej wylądował przysłany z Moskwy (na polecenie Berii) Iwan Gorgonow. Był on zastępcą szefa Smiersza i to on wraz z Pawłem Zieleninem – szefem Smiersza III Frontu Białoruskiego był odpowiedzialny za likwidację „bandytów” zatrzymanych w lasach augustowskich.
Od przybyłych na spotkanie mieszkańców Olecka dowiedzieliśmy się, gdzie najprawdopodobniej rozlokowane były siły sowieckie oraz o miejscach przetrzymywania zatrzymanych.
Dziękujemy Pani Elizie Ptaszyńskiej prowadzącej Olecką Izbę Historyczną za to spotkanie oraz za podjęcie inicjatywy zorganizowania w najbliższym czasie w tym samym miejscu akcji zbierania materiału DNA od krewnych rodzin Ofiar Obławy Augustowskiej oraz innych ofiar totalitaryzmów, którzy poszukują szczątków swych bliskich.

Ważnym elementem spotkania była dyskusja, podczas której wątek Obławy Augustowskiej przewijał się z przekazem – świadectwem mieszkańca Olecka Romualda Bartnika, który zaprezentował zebranym dramat swojej rodziny i postać ojca – Żołnierza Wyklętego: Kazimierza Bartnika ps. „Młotek”, dowódcy oddziału partyzanckiego Augustowsko-Suwalskiego Obwodu Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. Dziękujemy Panu Józefowi Kunickiemu, badającemu dzieje Olecka i innym uczestnikom spotkania za podzielenie się wiedzą.

Danuta i Zbigniew Kaszlejowie