Latem 2013 r. na terenie dawnego więzienia w Białymstoku przy ul. Kopernika, przeprowadzony został pierwszy etap prac archeologiczno-ekshumacyjnych, w wyniku których odnaleziono zbiorowy grób ze szczątkami co najmniej kilkunastu więźniów okresu stalinowskiego. Dalsze prace zostały wstrzymane z uwagi na konieczność wyburzenia budynku, pod którym najprawdopodobniej znajdują się kolejne szczątki. Podjęcie prac planowane jest na pierwszą połowę 2014 r.

Do przeprowadzenia identyfikacji odnajdywanych ofiar terroru komunistycznego niezbędne jest zgromadzenie możliwie wielu próbek materiału genetycznego pochodzącego od krewnych. Wśród zamordowanych w latach 1944–1956 na terenie białostockiego więzienia znajdowali się żołnierze niepodległościowego podziemia z ziemi augustowsko-suwalskiej. Publikujemy poniżej listę więźniów z naszego terenu straconych na mocy wyroków kary śmierci wydanych przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Białymstoku. Ich ciał nie oddano rodzinom. W przywięziennym ogrodzie zakopywane mogły też być ciała innych ofiar bezpieki, między innymi partyzantów poległych w potyczkach i obławach przeprowadzanych na terenie Augustowszczyzny i Suwalszczyzny.

Zwracamy się do rodzin osób, które mogły być pochowane na terenie więzienia w Białymstoku o przekazanie materiału genetycznego w celu ewentualnej identyfikacji Waszych bliskich.

Co należy zrobić, by przekazać materiał do badań DNA? Możecie to Państwo uczynić 25 lutego 2014 r. od godz. 11.00 w II Liceum Ogólnokształcącym w Augustowie im. Polonii i Polaków na Świecie, mieszczącym się przy Alei Kardynała Stefana Wyszyńskiego 1.

By pomóc rodzinom, Klub Historyczny im. Armii Krajowej w Augustowie zaprosił pracowników IPN Oddział w Białymstoku, którzy pobrany materiał genetyczny przekażą do banku genetycznego Polskiej Bazy Genetycznej Ofiar Totalitaryzmów, działającej na Pomorskim Uniwersytecie Medycznym w Szczecinie. Została ona powołana we współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej w ramach projektu naukowo-badawczego „Poszukiwanie nieznanych miejsc pochówku ofiar terroru komunistycznego z lat 1944-1956”.  Identyfikacja genetyczna odbywa się przez porównanie ustalonego profilu DNA z materiałem genetycznym najbliższych członków rodzin, bądź z materiałem DNA pochodzącym z rzeczy osobistych ofiar. Pobranie DNA jest prostym działaniem nie wymagającym jakichkolwiek przygotowań.

Więcej informacji na temat przekazania materiału genetycznego do badań DNA można uzyskać u Zbigniewa Kaszleja (Zarząd Klubu Historycznego im. Armii Krajowej w Augustowie) tel. 87 643 9672, e-mail: kaszlej@wp.pl lub dr. Marcina Zwolskiego (Oddział IPN w Białymstoku) tel. 85 664 5784.

Ekshumacja dokonana na powązkowskiej łączce, dzięki dostarczonemu przez rodziny materiałowi genetycznemu, pozwoliła już zidentyfikować pierwszych żołnierzy niezłomnych. Warto więc, by znalezione podczas ekshumacji na terenie białostockiego Aresztu Śledczego szczątki ludzkie również  odzyskały tożsamość i miały należny im pochówek.

Danuta i Zbigniew Kaszlejowie

Poszukujemy pilnie kontaktu z rodzinami niżej wymienionych więźniów lat 1946–1953.

Żołnierze niepodległościowego podziemia na ziemi augustowsko-suwalskiej skazani wyrokami Wojskowego Sądu Rejonowego
w Białymstoku na karę śmierci i straceni w latach 1946 – 1953

1. Arasimowicz Antoni, s. Antoniego i Emilii, ur. 15.02.1921 r. w Dębszczyźnie, gm. Filipów. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Białymstoku na sesji wyjazdowej w Filipowie w dniu 8.11.1946 r. skazany został na karę śmierci. Wyrok wykonano 25.11.1946 r. w białostockim więzieniu.

2. Burdyn Leon, ps. „Cichy”, „Cichy I”, „Doman”, „Łomian”, s. Piotra i Anny, ur. 6.04.1908 r. w Zaboryszkach, pow. suwalski, Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 20.07.1946 r. skazany na karę śmierci.  Wyrok wykonano 11.09.1946 r. w więzieniu w Białymstoku.

3. Czygier Józef, ps.  „Sączek”, s. Stanisława i Marianny, ur. 19.03.1919 r. w Bartnikach, gm. Lipsk, zam. Wołkusz, gm. Lipsk. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Białymstoku w dniu 13 maja 1946 r. skazany został na karę śmierci. Wyrok wykonano 18.06.1946 r.

4. Czyż Kazimierz,  ps. „Wicher”, „Stasiek”, s. Józefa i Marianny, ur. 1.03.1925 r. w Wygadance, gm. Poddąbce, pow. Łuck, na Wołyniu, zam. Jesionowo, gm. Jeleniewo. Wyrokiem Wojskowego Sądu  Rejonowego w Białymstoku z dnia 13.10.1952 r. został skazany na karę śmierci.  Wyrok został wykonany 1.04.1953 r. w więzieniu w Białymstoku.

5. Granos  Piotr, ps. ,,Gałązka” ,,Śliwa”, s. Bronisława i Józefy, ur. 31.08.1914 we wsi Krasnybór gm. Sztabin, zam. Kamienna – Nowa  gm. Dąbrowa pow. Sokółka. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Białymstoku skazany został w dniu 29.08.1946 na karę śmierci. Wyrok wykonano 23.09.1946 r. w więzieniu w Białymstoku.

6 .Kalinko Józef, ps. ,,Wazon” , „Waza”,  s. Stanisława i Aleksandry, ur. 27.02.1926 w Jeleniewie pow. Suwałki i tam zamieszkały. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Białymstoku skazany został w dniu 30.09.1946 r. w trybie doraźnym na karę śmierci. Wyrok wykonano 10.10.1946 r. w więzieniu w Białymstoku.

7. Konikowski  Witalis, ps. ,,Dąb”, s. Józefa i Marianny, ur. 17.01.1914 we wsi Wołownia gm. Jeleniewo pow. Suwałki i tam zamieszkały. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Białymstoku w dniu 20.07.1946 r. skazany został na karę śmierci. Wyrok wykonano 11 września 1946 r. w więzieniu w Białymstoku.

8. Łukowski  Józef, ps. „Szczerbiec”, s. Piotra i Aleksandry, ur. 20.10. 1915 w Suwałkach i tam zamieszkały. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Białymstoku, w dniu 22 maja 1947 r. skazany został na karę śmierci. Wyrok wykonano 4 czerwca 1947 r. w Białymstoku.

9. Parafianowicz Stanisław, ps. ,,Zarzecki” ,,Żabin”, s. Antoniego i Anny, ur. 16.01.1908  Pawłówka pow. Suwałki i tam zamieszkały. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Białymstoku skazany został w dniu 20.07.1946 r. na karę śmierci. Wyrok wykonano 11.09.1946 r. w więzieniu w Białymstoku.

10. Piekarski Marian,  ps. „Ryś”, s. Stanisława i Julianny, ur. 08.01.1927 we wsi Berżniki pow. Suwałki. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Białymstoku 20.07.1946 r. skazany został na karę śmierci. Wyrok wykonano 11.09. 1946 r. w więzieniu w Białymstoku.

11. Siergiej Bronisław, ps. ,,Chmura”, Stanisława i Józefy, ur. 15.08.1921 we wsi Siniewicze gm. Wołłowiczowce  pow. Augustów, zam. Sejny  pow. Suwałki. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Białymstoku skazany został w dniu 28.10.1946 r. na karę śmierci . Wyrok wykonano 13.12.1946 r.

12. Sowulewski  Franciszek, ps. ,,Bąk” ,,Twardowski” , s. Antoniego i Ewy, ur. 14.12.1915 we wsi Olszanka gm. Filipów pow. Suwałki , zam. Suwałki. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Białymstoku w dniu 20 lipca 1946  skazany został  na karę śmierci. Wyrok wykonano 11.09.1946 r. w więzieniu w Białymstoku.

13. Staśkiewicz Antoni, s. Antoniego i Józefy, ur. 12.08.1923 we wsi Dębszczyzna gm. Filipów pow. Suwałki, zam. Guzy gm. Mieruniszki pow. Olecko. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Białymstoku na sesji wyjazdowej w Filipowie skazany w trybie doraźnym skazany został 8.11.1946 r. na karę śmierci. Wyrok wykonano 25 listopada 1946 r. w więzieniu w Białymstoku.

14. Staśkiewicz Kazimierz, ps. ,,Pietraszewski”, s. Antoniego i Józefy, ur. 06.03.1916 we wsi Dębszczyzna gm. Filipów pow. Suwałki, zam. Kazimierówka gm. Jeleniewo pow. Suwałki. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Białymstoku na sesji wyjazdowej w Filipowie skazany został w trybie doraźnym  8.11.1946 r. na karę śmierci.Wyrok wykonano 25 listopada 1946 r. w więzieniu w Białymstoku.

15. Staśkiewicz Piotr, ps. ,,Olszyna”, s. Antoniego i Józefy, ur. 18.11.1905 we wsi Dubowo gm. Kuków pow. Suwałki, zam. Dębszczyzna gm. Filipów pow. Suwałki. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Białymstoku na sesji wyjazdowej w Filipowie skazany został w trybie doraźnym 8.11.1946 r. Wyrok wykonano 25 listopada 1946 r. w więzieniu w Białymstoku.

16. Zagórski Władysław, ps. ,,Wichura”, s. Władysława i Pauliny, ur. 27.09.1912 we wsi Janówek gm. Sztabin pow. Augustów i tam zamieszkały. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Białymstoku  skazany  21.06.1946 na karę śmierci. Wyrok wykonano 12.08.1946 r. w więzieniu w Białymstoku.