Jeśli masz zmysł szperacza, kolekcjonera, detektywa; jeśli lubisz dociekać, wyciągać wnioski – jednym słowem, jeżeli znajdujesz przyjemność w używaniu szarych komórek, ten konkurs jest dla Ciebie!

Gdy zainteresowała Cię pierwsza kategoria – wystarczy poszukać zdjęcia, które w Twojej ocenie zawiera istotny albo ciekawy zapis rzeczywistości. Ważne, żeby wybrane przez Ciebie zdjęcie (bądź ich zbiór) stało się okazją do poznania historii bliskiej – Twojego otoczenia, rodziny.

Możesz mieć do czynienia zarówno ze zdjęciami amatorskimi jak i profesjonalnymi, ukazującymi sytuacje codzienne bądź odświętne. Interesująca może okazać się fotografia przedstawiająca prywatność – praca, odpoczynek, spotkania rodzinne i towarzyskie, jak i życie oficjalne – zebrania, pochody, manifestacje, uroczystości partyjne, narodowe czy religijne. Ciekawe mogą być zdjęcia pozowane i te robione z zaskoczenia.

Wybrana fotografia albo kilka tematycznie powiązanych zdjęć, to – niezbędny i ważny, ale jedynie – fundament Twojej pracy. Od Ciebie zależy to, czy zapis z kliszy „ożyje” stając się sugestywnym obrazem przeszłości. Każde zdjęcie przedstawia tylko chwilę zatrzymaną w kadrze. Spróbuj zyskać wiedzę, co było przedtem i potem, wycinkiem jakiego biegu zdarzeń jest ten utrwalony moment. Czy przedstawia on rzeczywistość prawdziwą, czy też upozowaną, zafałszowaną, upiększoną, przedstawioną tendencyjnie a może wręcz wykreowaną, fikcyjną, stworzoną na rzecz osiągnięcia jakiegoś celu? Jaką wiedzę o ludziach i czasie przekazuje zdjęcie – bądź ich zbiór? By odpowiedzieć na te pytania konieczna jest:

• wiedza o czasie utrwalonym w kadrze (trzeba sięgnąć po podręczniki i inne opracowania)
• wnikliwa i krytyczna analiza fotografii
• dotarcie i zebranie informacji od świadków historii, z zachowanych dokumentów, wspomnień, może listów, pamiętników, prasy z okresu, którego dotyczy fotografia.

Ważne abyś umiał/a być bacznym obserwatorem, wyciągać wnioski, szukać potrzebnych informacji, które pomogą uwiarygodnić albo zaprzeczyć wizerunkowi historii zatrzymanemu w kadrze, który analizujesz. To może okazać się najciekawszą częścią Twojej przygody obcowania z historią utrwaloną na starej fotografii. Do pracy dołącz zeskanowane dokumenty, spisane relacje czy też inne źródła, które dostarczyły Ci wiedzy.

Rozmawiaj, czytaj, zadawaj pytania, dociekaj. Pamiętaj, że fotografie też mają swe losy, niekiedy warte przedstawienia.

Zacznij od ustaleń podstawowych. Precyzują je pytania zawarte w formularzu „Opis fotografii”. Odpowiedzi na na nie powinny znaleźć się w Twojej pracy, pomogą Ci też w wyciągnięciu wniosków, które zawrzesz w drugiej obowiązkowej jej części, czyli w autorskim komentarzu. Musi on być Twoim samodzielnym opracowaniem, więc jeśli wykorzystujesz w pracy ustalenia dokonane przez inne osoby – masz obowiązek wskazać ich autora. Badacz powinien dotrzeć i krytycznie odnieść się do wszystkiego, co ustalono wcześniej. Nie wolno Ci jednak cudzych ustaleń podawać za swoje, dlatego wypisz skąd czerpałaś/eś informacje o czasie, miejscach, zdarzeniach lub osobach, które opisujesz. W wypadku opracowań – podaj autora, tytuł, miejsce i rok wydania. Jeśli wykorzystałaś/eś relacje ustne – napisz, kto ich udzielił.

Przygotuj swoje opracowanie w formie prezentacji w Power Poincie. Technika komputerowa daje duże możliwości, pozwala na ciekawe zaprezentowanie materiału ikonograficznego – pamiętaj jednak o równie ważnej części merytorycznej Twojego pracy.  Powinna ona zawierać informacje, których żąda „Opis fotografii” oraz Twój komentarz. Nie stawiamy żadnych ograniczeń co do rozmiarów opracowania – masz wyczerpać temat. 

Zależy nam na tym, by Twoja praca była samodzielna. Rozumiemy jednak, że możesz mieć wiele pytań i wątpliwości. Zwróć się o pomoc do swoich nauczycieli ( historii, języka polskiego, plastyki, wiedzy o kulturze i innych), innych osób spoza szkoły, rodziny. Jeśli zechcą Cię wspierać – dane opiekuna wpisz w formularzu i zadbaj o zaproszenie go na uroczyste rozstrzygnięcie konkursu.

Prace z kategorii Czas zatrzymany w kadrze oceni jury nominujące, które zadecyduje, kto weźmie udział w finale. Autorzy opracowań zakwalifikowanych do drugiego etapu będą mieli do dyspozycji około 10 minut na prezentację swojej pracy. Na obydwu etapach ocenie podlegać będzie nie tylko wartość artystyczna i historyczna fotografii, ale przede wszystkim jej krytyczna i samodzielna analiza, wiedza o czasie, który został utrwalony w kadrze budowana w oparciu o różne źródła oraz umiejętność jej prezentacji. By uatrakcyjnić prezentacje możesz wykorzystać wszelkie środki – pamiętaj jednak, że liczyć się będzie wartość samego opracowania, pomysłowość i kultura słowa.

Jeśli zainteresował cię temat: Augustowskie tropy na obczyźnie, pomóc mogą Ci wszystkie powyższe wskazówki (nie obowiązuje Cię formularz Opis fotografii) lecz zdjęcia – jeśli będą – nie muszą odgrywać roli tak podstawowej jak w kategorii Czas zatrzymany w kadrze – wykorzystaj wszystkie źródła dotyczące tematu. Ważne, by Twoja praca miała oryginalny, pionierski charakter – by pozwoliła poszerzyć wiedzę na temat emigracyjnych lub zesłańczych losów rodziny, sąsiadów, znajomych.

Mieszkańcy Augustowszczyzny wyjeżdżają i wyjeżdżali z wielu powodów, w różne strony świata, w różnym czasie. Miały miejsce emigracje „za chlebem”, z powodów politycznych, nasz region dotknięty był też zsyłkami i wywózkami. Zetknąłeś się niejednokrotnie z informacjami o tym, bo przecież w naszych rodzinach, wśród sąsiadów, znajomych jest wiele tropów prowadzących na obczyznę – z własnej woli lub wbrew niej. Pragniemy, byś zainteresował się bliżej konkretną osobą, może rodziną, może ciągiem wydarzeń, które poprowadziły ludzi poza granice ojczyzny. Dlaczego – z jakich powodów; jak wyglądała ta droga na obczyznę; ich życie codzienne – szkoła, praca, spędzanie wolnego czasu, życie rodzinne, religijne, funkcjonowanie wspólnot polskich, kontakty z krajem – oto przykłady pytań na które możesz szukać odpowiedzi.

Nie oczekujemy od Ciebie mini-podręcznika emigracji. Historii, którą możesz zbadać i przedstawić nie znajdziesz w podręcznikach. Mogą ci one jednak pomóc w poznaniu tła wydarzeń, o których będziesz rozmawiał ze świadkami historii lub które będziesz poznawał poprzez zachowane w domowych archiwach dokumenty, listy, zdjęcia, pamiętniki.

To może być pasjonująca przygoda – spróbuj i zapisany efekt swych poszukiwań zgłoś na konkurs! Pamiętaj, by podawać zawsze w pracy źródło prezentowanych informacji – skąd wiesz o tym, co przytaczasz. Niezależnie od wybranej przez Ciebie formy pracy prosimy o jej wersję zarówno wydrukowaną, jak i elektroniczną – ułatwi to organizację konkursu oraz umieszczenie pracy w internecie.

 Ważne przestrogi dla wielbicieli starej (i nie tylko) fotografii oraz innych źródeł historycznych

– Traktuj każdy zapis rzeczywistości z należnym mu szacunkiem.

– Pamiętaj, że nie wolno niczego niszczyć. Źródło historyczne stanowi zarówno samo zdjęcie lub inny dokument, jak i ewentualne zapiski, adnotacje naniesione na nim.

– Nie wolno Ci niczego zmieniać, usuwać, poprawiać, wycinać, dziurkować, zakreślać – czyli w żaden sposób nie możesz ingerować w źródło.

Powodzenia i dobrej zabawy!

Organizatorzy konkursu

Kartę zgłoszenia znajdziesz tutaj.